Het Koerdisch Instituut is dit jaar een ‘goed doel’ voor de Warmste Week, de opvolger van de  Music for Life-campagne van Studio Brussel. Tijdens deze week voor Kerstmis roepen we op om activiteiten te organiseren ten voordele van de wederopbouw van Kobanê (Syrië) en Shengal (Irak), twee steden die door de Islamitische Staat vernield werden.

Hieronder vindt u alvast enkele Koerdische recepten, muziek, inkledingstips en documentaires waarmee u zelf een lekker Koerdisch etentje kunt organiseren om geld in te zamelen. Niet enkel een aangename en lekkere manier om kennis te maken met de Koerdische cultuur, maar tegelijk een broodnodige hulpactie voor de zwaar getroffen bevolkingsgroepen daar.

Smakelijk!

Koerdisch Instituut vzw, Brussel, 2 december ’16

koerdisch-etentje

Het goede doel van het Koerdisch Instituut

In 2014 werden verschillende steden en dorpen in de overwegend Koerdische regio’s van Syrië en Irak verwoest door de Islamitische Staat, die er gruwelijke massamoorden pleegde. Koerdische milities wisten vele steden en dorpen te bevrijden, maar de vernieling is enorm en de wederopbouw kost handenvol geld.

Shengal (Sinjar) was ooit een belangrijke stad van de Yezidi, een oeroude geloofsgemeenschap die door velen beschouwd wordt als de oer-religie van de Koerdische volkeren. In augustus 2014 richtte de Islamitische Staat een waar bloedbad aan onder de bevolking van deze stad. Duizenden Yezidi-meisjes en vrouwen worden nog steeds gevangen gehouden door IS en verhandeld als seksslavinnen. Shengal is ondertussen bevrijd, maar de stad ligt volledig in puin. Naast het oude Shengal wil men nu een nieuwe stad bouwen, waarbij de oude stad een gedenkplaats wordt voor de genocide tegen de Yezidi-geloofsgemeenschap.

Kobanê (Kobani) is een belangrijke stad in de semiautonome Federatie van Noord-Syrië (Rojava). Deze overwegend Koerdische stad werd in de herfst van 2014 bijna ingenomen door de Islamitische Staat, maar na een heroïsche stadsoorlog slaagden de Koerdische milities en hun Arabische, Turkmeense en christelijke bondgenoten, er met Amerikaanse luchtsteun in de stad en de omliggende dorpen terug te bevrijden. Ook hier is de ravage groot. Kobanê wordt nu heropgebouwd volgens ecologische, feministische en basis-democratische principes. Alle etnisch-religieuze bevolkingsgroepen krijgen er inspraak in het lokale bestuur. De vooruitstrevende principes waarop de Federatie van Noord-Syrië heropgebouwd wordt, zijn een inspirerend toonvoorbeeld voor heel Syrië. De overwegend Koerdische regio’s, die zelf veel vluchtelingen opvangen, kampen mede door de boycot van Turkije echter met een groot tekort aan medicijnen, humanitaire hulp en reconstructiematerialen, waardoor alle steun meer dan welkom is!

Organiseer een Koerdisch etentje!

 

U wil graag iets doen? Om u alvast op weg te helpen, vindt u hieronder een aantal recepten voor een lekker Koerdisch etentje, één van de mogelijke activiteiten die u zou kunnen organiseren binnen uw organisatie of uw familie of vriendenkring. Waar de traditionele recepten vlees bevatten, hebben we ook een vegetarische variant voorzien.

Om uw avond of namiddag een succes te maken, hebben we ook enkele tips toegevoegd voor de inkleding, naast links naar mooie en sfeervolle Koerdische muziek. Daaronder hebben we ten slotte  nog enkele documentaires geplaatst over Kobanê, de Federatie van Noord-Syrië (Rojava) en Shengal, voor wie het etentje graag aanvult met wat informatie over de regio.

De opbrengst van uw Koerdisch etentje kunt u via Music for Life doneren aan het Koerdisch Instituut vzw, dat geregistreerd is als ‘goed doel’ van de komende Warmste Week.

Breng ons zeker op de hoogte van jullie initiatief, dan maken wij mee promotie! Speciaal voor de Warmste Week hebben we ook een Facebookgroep opgericht, waarop u uw foto’s, filmpjes en ervaringen kunt delen.

U kan natuurlijk steeds contact met ons opnemen indien u meer informatie zoekt en dat via een mailtje naar koerdisch.instituut(a)skynet.be of via het telefoonnummer 02/230 34 02

De “Koerdische etentjes” kaderen in de campagne van het Koerdisch Instituut ‘SOS Rojava en Shengal’, die al loopt sinds het najaar van 2014, vlak na de dramatische gebeurtenissen daar. Uiteraard loopt deze campagne ook in 2017 verder, voor wie graag op latere datum een etentje organiseert. Neem in dat geval zeker contact met ons op.

Het Koerdisch Instituut kan verder ook altijd gecontacteerd worden voor lezingen over de Koerdische kwestie. Daarnaast hebben we goede contacten met tal van kunstenaars, regisseurs, auteurs en muzikanten, voor wie graag een tententoonstelling, muziekconcert, theater-, boek- of filmvoorstelling wil organiseren rond de Koerdische regio’s.

Tips voor de inkleding

U kunt uw gastentafel versieren in de drie Koerdische kleuren, rood, geel en groen, door bijvoorbeeld tafelkleden, kaarsjes, servieten en/of bloemen in deze kleuren te voorzien. Verderop vindt u ook links naar sfeervolle Koerdische muziek.

driekleur

Als u helemaal voor de ‘couleur locale’ wil gaan, schuif dan de tafels en stoelen langs de kant, want die zult u in een traditioneel Koerdisch huishouden doorgaans niet vinden (in de grote steden zijn tafel en stoelen dan wel weer vrij ingeburgerd). In plaats daarvan neemt men plaats op een kamerbreed tapijt en gaat men in een kring rond de feestdis zitten, die op een kleurrijk laken gezet wordt. Het eten wordt opgediend op grote schalen, waarvan ieder zijn eigen bordje vult naar believen (bordjes en bestek worden per gast voorzien).

mizizex

Koerdische recepten

Hier vindt u een aantal verschillende Koerdische gerechten, waaruit u zelf een feestmaal kunt samenstellen.

De linzensoep en de kutilk kunnen desgewenst als voorgerecht geserveerd worden. De kutilk kan echter ook als extra hapje bij een uitgebreide feestdis gevoegd worden.

De onderstaande hoofdgerechten worden soms nog aangevuld met allerlei salades, schaaltjes olijven en pikante groene pepers, yoghurt en/of plat brood (nan).

Tot slot serveren we u ook nog een lekker dessertje en het recept voor dew, een typische yoghurtdrank die bij de maaltijd gedronken wordt.

Dew (yoghurtdrank)

dew

Bij Koerdische maaltijden wordt doorgaans sterke thee geserveerd (met veel suiker) en dew. Dew is een verfrissende, zoute yoghurtdrank die in het hele Midden-Oosten bij de maaltijd gedronken wordt. In het Turks is deze drank gekend als Ayran, in het Perzisch als Doogh. In sommige recepten wordt ook munt toegevoegd, maar de basis wordt gevormd door yoghurt te mengen met ijskoud water (eventueel met ijsklontjes erbij) en een flinke snuif zout. Sommigen gebruiken bruisend water om de drank bruisend te maken, maar in het klassieke recept wordt plat water gebruikt. Dew kan je met alle soorten volle yoghurt maken, of het nu Griekse, Turkse, Bulgaarse of Belgische yoghurt is. De verhoudingen water en yoghurt hangen af van de dikte van de yoghurt die gebruikt wordt en van uw  persoonlijke smaak. Begin met één glas yoghurt op twee glazen water. Wil je een dikkere drank, dan voeg je meer yoghurt toe, wil je een dunnere drank, dan voeg je meer water toe. Meng de yoghurt, het water en een flinke snuif zout in een maatbeker. Goed mixen met een staafmixer. In de ijskast laten koelen tot aan de maaltijd. Klaar!

Nîsk (linzensoep)

nisk

Ingrediënten voor 6 personen

  • 250 gr gespoelde rode linzen
  • 1,5 l runds- of kippenbouillon (voor een vegetarische/veganistische variant neemt u  groentebouillon)
  • 1 fijngesneden ui
  • 1 teentje look
  • 1 soeplepel meel
  • 1 soeplepel boter
  • 1 rode peper
  • 1 soeplepel olie
  • Citroen
  • Zout
  • Fijngehakte peterselie (ter garnering)

Bak de ui en de look in de boter bruin en maak een soort roux door de bloem toe te voegen. Blus met de bouillon en voeg de gewassen linzen toe. Kook de linzen gaar, afhankelijk van het soort linzen duurt dit 20 tot 40 min. Als de linzen gaar zijn, mix je de soep met een staafmixer. Warm olie op in een aparte pan en fruit daarin de fijngesneden rode peper. Voeg deze naar wens toe aan de soep. Serveer de soep met partjes citroen en garneer met fijngesnipperde peterselie.

Een video met een andere variant op deze heerlijke soep vindt u hier.

Kutilk

kutilk

Ingrediënten voor de vulling voor 6 personen

  • 500 gram runds- of schapengehakt (voor de vegetarisch/veganistische variant kunt u soya- of notengehakt gebruiken)
  • 3 ajuinen
  • Een flinke lepel tomatenconcentraat
  • Fijngehakte munt
  • Fijngehakte peterselie
  • Olijfolie
  • Paprikapoeder
  • Peper en zout

Ingrediënten voor het deeg voor 6 personen

  • 500 gram fijne bulgur
  • 3 eieren

Bereid het deeg voor: bedek de bulgur met kokend wat en laat deze rusten tot de bulgur zacht is. Voeg de drie eieren toe aan de bulgur en kneed tot een homogene massa.

Bereid de vulling voor: bak alle ingrediënten voor de vulling met een beetje olie in een pan.

Vorm bolletjes van het bulgurdeeg, maak een gaatje in de bolletjes en vorm deze tot zakjes voor de vulling (op deze video kunt u bekijken hoe de deegzakjes handig gemaakt kunnen worden)

Kook de kutilk vijf minuutjes in kokend water (niet te lang want anders vallen ze uit elkaar). Proeven en warm opdienen. Als alternatief kunnen de kutilk ook ingesmeerd worden met eigeel en in olie in een pan gebakken of gefrituurd worden.

Met dank aan Özlem voor het recept.

Yaprakh (dolma)

yaprakh

In het Koerdisch heet het yaprakh of iprakh (iprax), maar dit gerecht is beter bekend als dolma.  Yaprakh is een verzamelnaam voor allerlei gevulde groenten, een typisch recept uit de keuken van het Midden-Oosten. Dolma worden onder meer gemaakt van druivenbladeren, courgette, aubergine, tomaten, koolbladeren, paprika’s, uien of andere groenten, (schapen-)gehakt, rijst en kruiden. Tot deze ‘gevulde groenten’-familie behoort ook de sarma van gevulde wijnbladeren hieronder.

Voor de vulling:

  • 1 kg ongekookte, gewassen rijst
  • 500 gr gehakt (rund, schaap of lam)
  • 1 theelepel zout
  • 1 theelepel peper
  • 1 theelepel komijn
  • 50 gr olie
  • 2 soeplepels tomatenpasta
  • 3 teentjes knoflook geplet
  • 2  uien, fijngehakt
  • Peterselie, fijngehakt
  • Citroensap of ‘sumak’ (sumak is een typisch kruid gemaakt van gemalen zurige besjes)

Meng alle ingrediënten en zet deze opzij

Groenten die gevuld gaan worden (naar keuze):

  • Courgettes
  • Aubergines
  • Uien
  • Paprika’s
  • Aardappelen
  • Tomaten
  • Wijnbladeren (gewassen en ontdaan van hun steeltjes)
  • Koolbladeren of snijbieten (warmoes)
  • Andere groenten die je wil vullen

Vlees en/of bonen op de bodem van de kookpot (optioneel)

  • 100 gr groene bonen
    kippendij of -vleugels
  • Schapenvlees
  • De rest van de druivenbladeren

Bereidingswijze:

Neem een grote kookpot en leg naar wens bonen, kip, schapenvlees of de rest van de druivenbladeren op de bodem.

Neem een andere kookpot en blancheer daarin de wijn- en/of koolbladeren gedurende 5 minuten tot ze wat zachter zijn, koel ze af met koud water en laat ze uitlekken. Wijn- en koolbladeren vul je door ze op te rollen als sigaren. Leg de wijnbladeren met de gladde kant naar beneden, leg er een lepeltje vulling op en rol ze dicht (de uiteindes halverwege het rollen naar binnen vouwen). Leg de wijnbladeren steeds met de naad naar beneden in de kookpot, dan gaan ze minder makkelijk open.

Was en hol alle groenten uit die je wil vullen. De uien sla je op de tafel om de schillen losser te maken of je kunt ze even meekoken met de bladeren. Vul telkens één van de uischillen en rol deze toe.

Vul alle gewenste groenten met de vulling en leg ze zorgvuldig op het vlees of de bonen in de kookpot. Eindig naar keuze met overgebleven wijnbladeren, citroensap en zout. Vul de pan met kokend water tot alles net onder water staat, leg een omgekeerd bord op de yaprakh om alles goed aan te drukken en sluit af met een deksel. Kook de yaprakh gedurende een uur op een laag vuurtje. Desgewenst worden de yaprakh op het einde overgoten met een flinke scheut warme olie (lekker en glimmend, maar vetter).

Neem om te serveren een schaal of bord dat groter is dan de kookpot en draai het geheel voorzichtig  om. Schik vervolgens alle yaprakh tot het er mooi uitziet, leg de stukken vlees eventueel terug onderaan.

Voor vegetariërs en veganisten: we hebben de yaprakh nog niet proberen klaarmaken met sojagehakt, maar vermoedelijk zal dan nog wat vetstof moeten toegevoegd worden om het geheel plakkerig te maken. Een goed alternatief zijn de vegetarische sarma hieronder.

SARMA van gevulde wijnbladeren (vegetarisch)

sarma

Ingrediënten:

  • 300 gr wijnbladeren
  • 2 kopjes rijst
  • 2 tomaten
  • 1 grote ui
  • 9 à 10 takjes peterselie
  • 2 dessertlepels gedroogde munt
  • 2 eetlepels zwarte rozijnen (optioneel)
  • 1 dessertlepel zout
  • 1 citroen
  • 4 eetlepels olie
  • Half glaasje olijfolie (theeglas)

Bereidingswijze:

Hak de ui fijn en fruit deze in een pan met wat olijfolie. Rasp de tomaten. Hak de peterselie fijn. Als de uien glazig gebakken zijn, voeg dan de tomaten eraan toe. Laat even koken met het deksel op de pan. Doe vervolgens de peterselie en desgewenst rozijnen erbij. Voeg munt en zout toe. Doe de gewassen rijst erbij. Voeg een glas kokend water eraan toe. Kook voor 1 minuut en laat het vervolgens 10 à 15 minuten sudderen op een lager vuur. Doe de vulling vervolgens op een bord om deze af te laten koelen.

Neem een kookpot en blancheer daarin de wijnbladeren gedurende 5 minuten tot ze wat zachter zijn, koel ze af met koud water en laat ze uitlekken. Wijnbladeren vul je door ze op te rollen als sigaren. Leg de wijnbladeren met de gladde kant naar beneden, leg er een lepeltje vulling op en rol ze dicht (de uiteindes halverwege het rollen naar binnen vouwen). Leg de wijnbladeren steeds met de naad naar beneden in de kookpot, dan gaan ze minder makkelijk open.

Neem een andere kookpot en maak van de dikste wijnbladeren een laag op de bodem van de pan. Leg de gevulde wijnbladeren in de pot en met daarop enkele schijfjes citroen. Bedek het geheel weer met overgebleven wijnbladeren en leg er eventueel een omgekeerd bord op om zo te voorkomen dat de gevulde bladeren opengaan. Giet kokend water over de sarmas tot ze onderstaan. Kook de sarma gedurende een klein uurtje op een laag vuur. Als de sarmas klaar zijn giet er dan desgewenst wat hete olijfolie over zodat ze mooi gaan glanzen.

Tirşik (groentestoofpotje) met savar (bulgur) (vegetarisch)

Tirşik is een klassieke Koerdische groentestoofpot, die een beetje doet denken aan ratatouille. Meestal wordt deze geserveerd met bulgur (savar).

Tirşik

tirsik2

Voor de tirşik maakt u een stoofpot van een groentemengeling naar keuze: ui, aubergine,  groene, gele en rode paprika’s, courgette, snijbiet, fijngehakte pikante rode peper (naar smaak), verse tomaten of  tomatenconcentraat (naar keuze), look (naar keuze), zwarte en/of rode peper, zout, olie of boter.

Fruit de fijngesnipperde ui en de look en voeg vervolgens alle gewassen en gesneden groenten toe. Even opstoven en kruiden en het geheel overgieten met warm water en gedurende een klein uurtje laten sudderen. Klaar!

Tip: soms worden de kutilks (uit het recept hierboven) meegekookt in de tirşik in plaats van in water.

Savar

savar2

Voor 3 à 4 personen:

Ingrediënten:

  • 1 grote ui
  • 1 grote kop bulgur
  • 2 grote koppen kokend water
  • Boter en olie (voor een veganistische variant laat u de boter achterwege)
  • 2 soeplepels tomatenpasta
  • 1 grote tomaat, in stukjes gehakt
  • Piment of paprikapoeder
  • Komijn
  • Peper/zout

Bereidingswijze 

Verwarm de boter en de olijfolie in een koekenpan, voeg de gesnipperde ui toe en bak tot deze lichtjes bruin is. Voeg vervolgens de tomaten toe en bak een paar minuten. Doe de bulgur erbij en meng goed. Voeg zout, peper, kruiden en de tomatenpuree toe, meng goed en voeg 2 koppen kokend water aan het mengsel toe (dezelfde beker die werd gebruikt om de bulgur te meten).
Bak 10 tot 12 min tot al het water is geabsorbeerd (voeg indien nodig meer water toe tijdens het koken). Kruid naar smaak en serveer.

 

DESSERT: Dadel- en notenrol

dadelrol

Benodigdheden:

  • 2 kopjes dadelpasta of 3 kopjes ontpitte en fijngehakte dadels
  • 1 kopje fijn gehakte pistachenoten
  • 1 kopje fijngehakte walnoten
  • 1 kopje fijngehakte hazelnoten
  • 1 theelepeltje kardemonpoeder
  • Olie
  • vershoudfolie

Warm de dadelpasta (of de dadels) op een laag vuurtje op in een pan totdat deze smelt en plakkerig wordt, voorzichtig dat het niet aanbrand.

Doe de pasta in een grote pot en meng er de fijn gehakte noten en het kardemonpoeder onder. Kruid eventueel bij naar smaak. Goed mengen (opgelet de pasta kan heel heet worden, dus laat deze eerst even opnieuw afkoelen).

Rol vershoudfolie uit en bestrijk deze met een klein beetje olie.

Stort de pasta als een lange worst over de vershoudfolie. Vouw de folie rond de pasta en rol deze op tot een lange en stevige dadelworst.

Laat de dadelrol 3 tot 4 uren opstijven in de koelkast.

Snij de worst in plakjes voor het serveren.

Met dank aan Sophs Recipes

 

Koerdische muziek

muziek

Hieronder vindt u de links naar een aantal bekende Koerdische muziekgroepen, zangers en zangeressen.

Cane

Bajar

Aynur Dogan

Tara Jaff

Mehmet Atli

Rojda

HIvron

Eyse San

Bilind Ibrahim

Hekimo

Serhado

 

Documentaires

Tot slot vindt u hieronder nog enkele documentaires over Kobanê, de Federatie van Noord-Syrië (Rojava) en Shengal (Sinjar), voor wie ook graag wat achtergrondinformatie serveert bij het eten.

Kobanê (Kobani)

Deze uitstekende documentaire over de vernieling en de wederopbouw van de stad Kobanê in de Federatie van Noord-Syrië (Rojava) werd getoond tijdens conferentie in het Europees Parlement.

Filmtip: Radio Kobani

De Nederlands-Koerdische filmmaker Reber Dosky heeft onlangs een zeer mooie, gelauwerde en zeer aangrijpende film gemaakt over Kobanê. U kunt de trailer hier bekijken. Als u in 2017 graag een vertoning van Radio Kobanî wil organiseren,  kunt het Koerdisch Instituut steeds contacteren.

Federatie van Noord-Syrië (Rojava)

Rojava The Fight Against ISIS

Deze recente documentaire van Ross Kemp brengt ons van Shengal en Kirkuk in Irak, via verschillende belangrijke steden in Rojava tot aan de frontlinies nabij Manbij (dat tijdens de opnames nog net niet bevrijd was). In de reportages zijn ook interessante interviews te zien, met onder meer de onlangs gesneuvelde, zeer populaire YPG-commandant, Abu Leyla. (november 2016)

On the frontline with the Syrian Democratic Forces fighting Islamic State group

Een exclusieve documentaire van France 24 over de Syrische Democratische Krachten (SDF) en hun strijd tegen de Islamitische Staat. (april 2016, Engelstalig)

Femmes contre Daesh

Franstalige documentaire van Pascale Bourgaux over de strijd van de vrouwelijke YPJ-milities tegen de Islamitische Staat (2016)

Reisverslag over Rojava

Een documentaire van Toon Lambrechts en Roel Pulinx over hun reis naar Rojava, de Koerdische regio’s in Syrië (2014-2015)

ROJAVA : SYRIA’S SECRET REVOLUTION

Interessante documentaire van BBC World, iets gedateerd want uit 2014.

Rojava: Syria’s Unknown War

Interessante documentaire van Vice, iets gedateerd want uit 2014.

Winning the War

Reportage getoond in 60 minutes over de vrouwelijke YPJ-strijders in Rojava.

 

Shengal

Rojava The Fight Against ISIS

Deze recente documentaire van Ross Kemp brengt ons van Shengal en Kirkuk in Irak, via verschillende belangrijke steden in Rojava tot aan de frontlinies nabij Manbij (dat tijdens de opnames nog net niet bevrijd was). In de reportages zijn ook interessante interviews te zien, met onder meer de onlangs gesneuvelde, zeer populaire YPG-commandant, Abu Leyla.

Het volk van de pauw

Deze poëtische documentaire van Binevsa Berivan over het yezidisme kunt u op aanvraag bestellen bij het Koerdisch Instituut.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

F
E
E
D

B
A
C
K