“Ik schreeuw niet als het slecht gaat. Vallen is voor mij even belangrijk als opstaan.”

 

10% van de mensen in Ganshoren heeft op hem gestemd. Met 1327 voorkeurstemmen wordt hij burgemeester van Ganshoren en meteen ook de eerste zwarte burgemeester ooit in België. Pierre Kompany schrijft een stukje Belgische geschiedenis neer. Het is een gerespecteerde man bij jong en oud, rijk en arm. Zijn Congolese roots zijn voor hem heel belangrijk en over zijn bekendheid blijft hij bescheiden. Twee weken na de gemeenteraadsverkiezingen sprak ik met een man die vol hoop en dromen zit. Een goede vader zijn voor zijn kinderen en een volwaardige dorpsvader voor de mensen in Ganshoren.

Rojin Ferho

 

Ik ontmoet Pierre Kompany in Le Grand Duc, een café in de schaduw van de basiliek van Koekelberg waar je hem wel vaker treft. ‘Wat wilt u drinken terwijl u wacht?’ vraagt de kersverse burgemeester. Hij is nog bezig aan een interview met een Brusselse journalist. Om de twee minuten houdt iemand halt om de nieuwe burgemeester te feliciteren. Heel Ganshoren lijkt hem te kennen. In het café wachten andere journalisten hun beurt af om met Kompany aan tafel te zitten. De burgemeester van Ganshoren praat zelfverzekerd. “Als je bekend bent, wilt iedereen om je heen zijn. Voor Vincent is dat nog een stuk erger. Aan mij vragen ze geen handtekeningen.” Deze keer geen vragen over de gemeenteraadsverkiezingen of over politieke standpunten. Wel een zoektocht naar een 71-jarige man die een indrukwekkend verleden achter zich heeft en zich nog steevast inzet voor de toekomst. “Ik heb geleerd van fouten uit het verleden. Ik voel me fitter dan ooit.” Een openhartig interview met een man die een lange weg heeft bewandeld om er te geraken.

 

The New York Times en BBC hebben onlangs een stuk gewijd aan u. Ook Marc Coucke postte een tweet waarbij jullie beiden te zien waren in het stadion van Anderlecht. Hoe gaat u om met uw naambekendheid nu u de eerste zwarte burgemeester bent van België?

Ik blijf mijzelf, dat is het gemakkelijkste. Het zou fout zijn om je anders voor te doen. Degenen die mij kennen, weten dat. Als ik iets in mijn hoofd haal, dan wil ik dat verwezenlijken. Ik heb mijn principes en mijn standpunten over bepaalde kwesties. Zo ga ik nooit een verschil maken tussen bekende en minder bekende mensen. Coucke en ik waren toen aan het supporteren voor een match. Hij heeft selfies op Twitter geplaatst, ik niet. Ik zou nooit pronken over zulke zaken.

 

Van industrieel ingenieur naar politicus. Waarom hebt u deze stap gemaakt?

Dat was geen keuze. Het zit in mijn aard. Alles is begonnen in Kinshasa. Tijdens een grote manifestatie zijn studenten omgekomen bij bloedige incidenten. Het Congolese dictatuur, onder Mobutu, tolereerde niet dat mensen op straat kwamen. Als leider van de manifestatie ben ik twee jaar later gearresteerd op de herdenkingsdag van de overleden studenten. Na een zeetocht van 1500 kilometer hebben ze mij opgesloten in een militair kamp. Daar heb ik dertien maanden en vijftien dagen vastgezeten.

 

Eén jaar in de gevangenis. Dat moet niet gemakkelijk geweest zijn.

Tijdens de lange tocht naar de militaire kampen, hebben ze ons gemarteld. Wij kregen geen familiebezoek. Dat is hard aangekomen. Ik was toen even oud als jij, 22 jaar. Elke dag vraag je je af wat er ’s anderendaags met je zal gebeuren. Een eerlijk proces kreeg ik niet. Dat was enkel voorbestemd voor de allerrijksten in Congo.

 

In 1975 bent u gevlucht naar België. Vijftien jaar na de val van Belgisch-Congo. Voelde je dat racisme nog steeds aanwezig was in België?

Wanneer ik in België ben aangekomen, stelden de mensen geen vragen. Dat heeft te maken met het bewustzijn van de mensen. Die is geëvolueerd doorheen de tijd. Het zijn de jongeren van vandaag die zich vragen beginnen stellen. In het verleden sprak niemand erover. Zeker de ouderen niet. Racisme is van stem veranderd doorheen de tijd.

 

Racisme is van stem veranderd doorheen de tijd” 

 

Hoe zijn je beginjaren verder verlopen in ons land?

Ik heb zeven jaar in België gewoond zonder officiële documenten. Dat was voornamelijk tijdverlies omdat ik niet mocht werken of studeren. Ik gaf bijlessen aan mensen in de bovenklasse. Met 800 frank (twintig euro) per maand kwam ik er wel. Later heb ik vijf jaar als taxichauffeur gewerkt. In het begin van mijn politieke carrière zat ik bij de PS, de Parti Socialiste. Ik hielp politici met hun verkiezingscampagnes. Ik was toen al politiek actief.

 

Burgemeesterschap: een levensmissie

 

Toch bent u pas op 71-jarige leeftijd burgemeester geworden?

Als je aan politiek doet, ben je dag en nacht bezig. Als ik eerlijk mag zijn, dan had ik er gewoonweg geen tijd voor. Ik heb de opvoeding van mijn kinderen op de eerste plaats gezet. Mijn vrouw kookte en hielp met huiswerk en ik nam ze iedere avond mee naar sportactiviteiten. Nu zijn ze volwassen. Ik zou al op pensioen moeten zijn, maar ik voel me nog zeer fit. Je moet het ook anders bekijken. Ik heb al heel wat levenservaring en daarom heb ik echt wel iets te bieden aan de mensen. De politieke jungle ken ik als mijn broekzak.  Een jonge politicus zou die ervaring nog niet hebben. Daarbij heb ik het gevoel dat de mensen uit Ganshoren zich verlost voelen. Het was immers zes jaar lang ruzie in het gemeentehuis.

 

Waarom heeft het zo lang geduurd vooraleer er een zwarte burgemeester is verkozen in België?

Als we veertig jaar geleden bekijken, dan waren er niet zoveel migranten als nu. Tijdens de dictatuur van Mobutu, in Congo, zijn er veel politieke vluchtelingen naar België gekomen. Het merendeel kwam studeren en ging, als alles weer rustig was, terugkeren naar Congo. De conflicten hebben 32 jaar geduurd. Doorheen de tijd konden ze niet meer vertrekken omdat velen een familie hebben gesticht. Ikzelf mocht als politieke vluchteling niet teruggaan zolang er oorlog was. Wat moest ik zo lang doen? Ik heb in die tijd ook een familie gesticht.

 

Zes jaar geleden haalde u de meeste stemmen, maar u werd niet de burgemeester. Wat is er toen gebeurd?

Er was drama op de verkiezingsnacht. Hervé Gillard (MR) is toen burgemeester geworden en ging in coalitie met de PS, wat niet afgesproken was. Daardoor zijn wij weer naar de oppositie gezakt. Twee jaar geleden stierf hij aan longkanker. De show die de media heeft opgevoerd, heeft hij niet verdiend. Ik wil er dan ook niets meer over kwijt, uit respect voor zijn kinderen. Men zegt weleens RIP als iemand sterft. Dat is wat ik doe. Hem laten rusten in vrede.

Eerder sprak Vlaamse schepen én rechterhand van Kompany, Marina Dehing (ProGanshoren), over deze traumatische gebeurtenis “We hadden net ProGanshoren opgericht. Met onze partij gingen we een coalitie voeren met de MR, waaronder Hervé Gillard. Toen hebben we Kompany gekozen als burgemeester omdat hij de meeste stemmen heeft gehaald. Maar op de verkiezingsnacht heeft Hervé Gillard (MR) de akte van de burgemeester achter onze rug ondertekend. Het heeft zelfs buitenlands nieuws gehaald. Dat beviel Ganshoren heel zwaar. Overal waar hij naartoe ging, kreeg hij bakken kritiek te verduren. Ik denk dat hij daarom is gestorven aan longkanker. Hij rookte niet eens.”

 

Naar welke persoon kijkt u het meeste op?

Dat moet Nelson Mandela zijn. Zijn veelzijdigheid heeft me altijd al geïnspireerd. Hij is ook een groot voorbeeld voor mijn kinderen. Hij heeft ongelooflijk veel geduld en weerstand. Dat maakt van hem een buitengewone man.

 In volle chaos, waar iedereen aan het schreeuwen is, vind ik innerlijke rust” 

 

Wat ziet u zelf als uw grootste zwakte en uw grootste sterkte?

Ik heb te veel geduld en dat werkt soms in mijn nadeel. Tolerantie is een zwakte geworden. Sommigen weigeren tolerant te zijn en dat is ook niet goed. Ze geven mensen de kans niet om te evolueren en te veranderen. Mijn sterkte is toch wel mijn sereniteit. In volle chaos, waar iedereen aan het schreeuwen is, vind ik een soort innerlijke rust. Daar ijver ik naar. Ikzelf schreeuw niet als het slecht gaat. Vallen is voor mij even belangrijk als opstaan.

 

“De angst om iemand te verliezen heerst over mij en mijn familie” 

 

Uw vrouw is elf jaar verleden overleden aan kanker. Hoe is dat aangekomen bij u en uw kinderen?

In 2007 stierf ze aan kanker. Toen waren we eigenlijk al gescheiden, maar daar heb ik niets van gemerkt. De scheiding heeft namelijk niet lang geduurd. Het was een slag in ons gezicht. Mijn dochter, Christel, kreeg gelijktijdig als haar moeder kanker. Dat heeft de kinderen getekend. Zeker als uw dochter behandeld wordt in hetzelfde ziekenhuis als de moeder. Ze  mocht toen niet weten dat Christel daar werd behandeld. Dat was niet gemakkelijk omdat Christel haar moeder regelmatig ging bezoeken. Het was zowel moeilijk voor de dokters als voor ons. Vincent was toen 21, François 18 en Christel 16. Ze waren nog heel jong. Je moest het als vader maar zien te redden. De moeder had een harde, maar zeer humane persoonlijkheid. Zij hielp de meest kwetsbaren, net zoals ik. Christel is er uiteindelijk bovenop gekomen. Nu is ze getrouwd en heeft ze kinderen.

 

“De angst om iemand te verliezen heerst over mij en mijn familie” 

 

Wat beschouwt u als uw grootste angst?

(Twijfelt lang) Op professioneel vlak heb ik schrik van degenen die onmenselijk omgaan met migratie. Het zijn de opportunisten die angst zaaien en zo racisme en vooroordelen vormen. Dat maakt mij nogal wanhopig. Ik zou het erg vinden als de wereld wordt geleid door opportunisten. Ik weet dat de geschiedenis is geschreven door de allersterksten, maar het is aan ons om er een eigen interpretatie aan te geven. Men doet dat echter niet volgens mij. Ik heb schrik dat we niet zullen leren uit de fouten van het verleden.

Op persoonlijk vlak heb ik schrik om weer eens iemand aan de dood te verliezen . Die angst heerst over mij en mijn familie. Het is echter een natuurlijke angst. Het vreet niet aan ons.

 

De vader van zijn kinderen

 

Uw kinderen hebben het ver geschopt. Hebben ze dat aan u te danken?

Ik vind het belangrijk dat ze doen wat ze graag doen. Veel jongeren krijgen die kans niet. Nu hebben ze een carrière waar ze projecten steunen die hen nauw aan het hart staan. Christel draagt BX Brussels, een voetbalploeg, op haar naam. Daar spelen 1200 voetballers. Dat is geen kleine zaak. Ze is ook junior recordhouder hinkstapspringen. François heeft het gemaakt als professionele voetballer. Vincent, die nu bij Manchester City speelt, is momenteel bezig aan een project om daklozen te helpen in Groot-Brittannië. Zij hebben dat vooral aan zichzelf te danken.

 

Vincent ondersteunt op dit moment samen met Actiris een Brussels project waarbij ze werkzoekenden Nederlands leren. Vindt u het belangrijk om als Brusselse burgemeester ook Nederlands te spreken?

Veel mensen weten dat ik Nederlands kan lezen en schrijven. Praten gaat wat moeilijker. Ik heb een behoorlijk accent en ik schaam me soms als ik Nederlands praat, maar ik trek mijn plan. Ik doe mijn best om iedereen te vertegenwoordigen in Ganshoren. Ook de Nederlandstalige gemeenschap.

 

Kan Vincent u dan geen Nederlands leren?

(Lacht luidkeels) Ja dat kan, maar dat wil zeggen dat ik mij in steeds zijn geburen moet vertoeven en dat wil hij niet. Hij lacht zeer om mijn accent.

 

Dit is een artikel geschreven door Rojin Ferho 

F
E
E
D

B
A
C
K