Saleh Muslim

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jonas Staal – vertaald door De Wereld Morgen

Op 9 november was Saleh Muslim Mohamed op bezoek in Nederland. Hij is copresident van de Koerdische Democratische Eenheidspartij (PYD) en vertegenwoordigt de onafhankelijke gemeenschappen van Rojava (de Koerdische regio in Syrië) en hun gewapende takken de Volksverdedigingseenheden (YPG) en Vrouwenbeschermingseenheden (YPJ). Muslim sprak over het gevecht tegen IS en vooral over democratische autonomie. Kunstenaar Jonas Staal ondervroeg hem na afloop.

Jonas Staal: In uw lezing maakte u duidelijk dat het gevecht in Rojava niet alleen gericht is tegen de Islamitische Staat, maar dat het ook een strijd is voor een specifiek politiek idee: het model van democratische autonomie. Wat is dit model precies, dat uit de revolutie in Rojava is voortgekomen?

Saleh Muslim: “De reden waarom we onder vuur liggen is omdat we een democratisch model aan het vestigen zijn in de regio. Vele plaatselijke legers en regeringen vinden het niet fijn dat zulke alternatieve democratische modellen in Rojava worden ontwikkeld. Zij zijn bang voor ons systeem. Midden in de burgeroorlog hebben we drie onafhankelijke kantons gesticht in de regio Rojava die werken op basis van een democratisch, autonoom bestuur. Samen met de etnische en religieuze minderheden in de regio – Arabieren, Turken, Assyriërs, Armeniërs, christenen, Koerden – hebben we een gemeenschappelijke politieke structuur uitgeschreven: ons sociaal contract. We hebben een volksraad opgericht met 101 afgevaardigden van alle coöperatieven, commissies en vergaderingen die elk van onze kantons besturen. En we hebben een model van copresidentschap opgericht – elke politieke entiteit heeft altijd een vrouwelijk en mannelijke president – plus een quotum van 40 procent genderrepresentativiteit om gelijkheid tussen de geslachten door te voeren in vormen van openbaar leven en politieke vertegenwoordiging. Eigenlijk hebben we een democratie zonder staat geschapen. Dat is een zeldzaam alternatief voor een regio die wordt geteisterd door het intern verdeelde Vrije Syrische Leger, het Assad-regime en de zelfverklaarde Islamitische staat.”

“Een andere manier om naar dit concept van democratisch confederalisme of democratische autonomie te verwijzen is radicale democratie: om mensen te mobiliseren zich te verenigen en zich te verdedigen door middel van volkslegers zoals de Koerdische Volksverdedigingseenheden (YPG) en Vrouwenbeschermingseenheden (YPJ). We proberen op dit moment dit model uit van zelfbestuur en zelforganisatie zonder de staat. Voor velen is democratie zonder staat een theorie, maar voor ons is het de praktijk van onze dagelijks revolutie. Vrouwen, mannen, alle lagen van de bevolking zijn nu georganiseerd. De reden dat Kobanê nog steeds niet gevallen is, is dat we deze structuren hebben opgebouwd.”

JS: In uw lezing vielen de woorden ‘democratie’, ‘vrijheid’ en ‘menselijkheid’ zeer vaak. Kunt u uitleggen wat volgens het fundamentele verschil is tussen de kapitalistische democratie en wat u hebt omschreven als democratische autonomie?

SM: “Iedereen weet hoe de kapitalistische democratie een spel speelt om stemmen te winnen. Op veel plaatsen zijn parlementaire verkiezingen een kwestie van propaganda, en richt men zich louter op het eigenbelang van een kiezer. Democratische autonomie gaat over de lange termijn. Het gaat erom dat mensen hun rechten begrijpen en zelf kunnen behartigen. Het gaat erom mensen te politiseren: dat is de kern van het bouwen van het ontwikkelen van democratische autonomie. In Europa tref je nu een maatschappij die niet gepolitiseerd is. Politieke partijen gaan alleen over kiezersgunst en persoonlijke voordelen, niet over emancipatie en politisering. Wezenlijke democratie is gebaseerd op een gepolitiseerde maatschappij. Als je nu naar Kobanê zou gaan en de strijders van de YPG en de YPJ zou ontmoeten, dan zou je ontdekken dat ze precies weten waarom ze vechten en waarvoor ze vechten. Ze zijn daar niet voor geld of voor belangen. Ze zijn daar voor elementaire waarden, die ze tezelfdertijd uitoefenen. Er is geen verschil tussen wat ze doen en wat ze vertegenwoordigen.”

JS: Hoe valt een maatschappij dan te politiseren tot een dergelijk niveau van politiek bewustzijn?

SM: “Je moet onderwijzen, 24 uur per dag, om te leren hoe je debatteert en hoe je gezamenlijk beslissingen neemt. Je moet het idee verwerpen dat je moet afwachten tot er een leider komt die mensen vertelt wat te doen, en in plaats daarvan zelfbestuur te beoefenen als een gemeenschappelijke praktijk. Om met dagelijkse besognes om te gaan die ons allen aangaan: dat moet gezamenlijk worden uitgelegd, bekritiseerd en gedeeld. Van de geopolitiek van de regio tot basale menselijke waarden, al die kwesties worden samen besproken. Er moet collectief onderwijs zijn opdat we weten wie we zijn, waarom we tegenover bepaalde vijanden staan en waarvoor we precies strijden.”

JS: Wie verzorgt dat onderwijs in een gemeenschap die oorlog voert en die een humanitaire crisis het hoofd moet bieden?

SM: “De mensen zelf leiden elkaar op. Als je tien mensen bij elkaar zet en hun vraagt om de oplossing van een probleem of hun een vraagstuk voorlegt, dan zullen ze gezamenlijk een oplossing gaan zoeken. Ik geloof dat ze op die manier de juiste oplossing zullen vinden. De gezamenlijke discussie zal hen politiseren.

JS: Wat u als het hart van de democratische autonomie aanduidt, is in essentie het model van de “assemblee” (collectieve vergadering)?

SM: “Ja, we hebben assemblees en commissies; we hebben elk denkbare structuur om in alle lagen van onze maatschappij zelfbestuur toe te passen.”

JS: Wat zijn volgens u de voorwaarden om zo een democratisch experiment te laten plaatsvinden?

SM: “Het is een proces van lange adem. Ik ben al decennia betrokken bij deze beweging, bij deze strijd – ik heb in de gevangenis gezeten, ik werd gemarteld. Dus de mensen van mijn gemeenschap weten ook waarom ik doe wat ik doe. Ik ben er niet om geld te verzamelen of persoonlijk voordeel te halen. De reden waarom de Syrische regering me destijds oppakte en martelde was dat ik de mensen onderwijs gaf. En ik ben slechts één individu; vele vrienden hebben hetzelfde moeten doorstaan als ik. Velen zijn martelaren geworden toen ze stierven als gevolg van de martelingen door het bewind. Democratische autonomie is geen idee dat je binnen een dag waar kunt maken. Het is een benadering, een proces dat uitleg vergt en onderwijs. Het is een revolutie die alles vergt van ons bestaan.”

JS: Er zijn veel studenten, intellectuelen en kunstenaars die nu naar Rojava kijken, die naar Kobanê kijken en die de historische belofte van statenloos internationalisme terugzien in onze eigen tijd. Wat hebt u te zeggen tegen de mensen die niet in Rojava zijn, maar die de revolutie als een horizon zien? Wat kunnen ze doen?

SM: “Ga naar Kobanê. Ontmoet de mensen daar en luister naar hen, en begrijp hoe zij hun politieke model hebben ontwikkeld. Spreek met de YPG en de YPJ en leer wat die aan het doen zijn en maak kennis met hun gemeenschap. In de nabije toekomst zal het makkelijker zijn om daar te geraken, en kun je leren over het model van democratische autonomie dat in de slechtst mogelijke omstandigheden standhield, onder levensbedreiging en een tekort aan voedsel en water. Ga er naartoe en praat met de mensen, en dan zul je begrijpen hoe en waarom ze het hebben gedaan. En hoe onze samenleving er als gevolg daarvan uitziet.”

JS: Denkt u dat democratische autonomie een model kan zijn dat op globaal niveau werkt?

SM: “Ik geloof dat het democratische bestuur dat we gevestigd hebben er een is waar iedereen zich deel van voelt uitmaken. Dus ja, dat is een model voor de wereld. Er waren veel vooroordelen over onze revolutie, maar toen mensen van buitenaf ons een bezoek brachten en met onze gemeenschappen in gesprek gingen, begonnen ze ervan overtuigd te raken dat democratische autonomie de juiste weg is. Mensen kwamen helemaal over uit Damascus om aan onze revolutie mee te doen. Iedereen kan komen en zien dat onze revolutie elke dag bevochten en verder gerealiseerd wordt. Het is een revolutie van het leven, en in die zin is onze strijd een strijd voor menselijkheid.”

De oorspronkelijke, Engelse versie van dit interview stond op TENK.cc. Vertaald door Marc Kregting.
Informatie over Jonas Staal vind je op zijn 
website

Gepubliceerd door dewereldmorgen.be

F
E
E
D

B
A
C
K