Kombûna Gistî ya KNKê di sertên ku hewcehîya neteweyî û welatî ya Kurdistanê di dereceya herî bilind da heyî pêkhat. Hejmara endamên kesî û organîzasyonî zêde bû. Besdarîya Kurdistanîyan ya ji her parçeyî û diasporayê gelek bilind bû. Ji Kurdistana Federal ji bilî partî û organîzasyonên polîtîk û sivîl, nûnêrê serokê Kurdistana Federal [Herêma Kurdistanê] û nûnêrê Hukûmeta Herêma Kurdistanê jî amade bûn.

Mêhvanên amadebûyî û axivtin kirî bi rêzê ve ev bûn:

1. Nûnêrê Serokê Kurdistana Federal [Herêma Kurdistanê] birêz Mesûd Barzanî, birêz Hêmin Hewramî

2. Serokê delegasyona YNKê û endamê PBya YNKê birêz Mela Bextîyar

3. Serokê Kongreya Gel birêz Remzî Kartal

4. Nûnêrê Hukûmeta Kurdistana Federal [Herêma Kurdistanê] birêz Delaver Ajgeiy – KRG

5. Parlementerê BDPê birêz Xelîl Aksoy

6. Serokê Yêkîtîya Parlementerên Kurdistanê birêz Nimet Ebdulla

7. Serokê PJAKê birêz Hacî Ehmedî

8. Serokê PYDê birêz Salih Muslum

9. Nûnêrê Goran birêz Kawa Hesen

10. Nûnêrê Hizbî Demokratî Kurdistanî Iran birêz Elî Esref

11. Nûnêrê Hizbî Demokratî Kurdistan birêz Xalid Hesenpûr

12. Nûnêrê Partîya Komunîst [Sûî] ya Kurdistanê birêz Ibrahîm Sofî – Babê Tara

13. Serokê Partîya Sosyalîst ya Demokratîk ya Kurdistanê birêz Heme Hacî Mehmûd

14. Serokê Partîya Zehmetkêsên Kurdistanê birêz Belên Mehmûd

15. Serokê Hizbî Ayende ya Kurdistanê birêz Qadir Ezîz

16. Serokê Partîya Islamî ya Kurdistanê birêz Hikmet Serbilind

17. Serokê Partîya Rizgarî ya Kurdistanê birêz Rêkar Ehmed

18. Nûnêrê PDK-Bakur birêz Bayram Ayaz

19. Nûnêrê Partîya Demokrat ya Pêsverû ya Kurdê Sûrîyê birêz Birûsk Necar 1999

20. Nûnêrê Partîya Komunîst ya Kurdistanê [Bakur] birêz Hesen Özgür

21. Nûnêrê Yêkgirtîya Islamî ya Kurdistanê birêz Sertîp Serefyanî & birêz Welîd Xazî

22. Nûnêrê Komela Islamî Kurdistan birêz Ebdulsettar Mecîd

23. Serokê Partîya Guhertina Demokratik ya Mezopotamya birêz Yasar Küçükarslan

24. Nûnêrê PÇDKê birêz Hesen Cûdî

25. Nûnêrê Komelî Zahmetkêsanî Kurdistan birêz Riza Kebî

26. Nûnêrê Partî Demokratî Kurdî Suriye – Rojava birêz Mehmûd Dawûd

27. Serokê Partiya Demokrata Kurdistan – Suriya birêz Dr. Tewfîq Hemdus

28. Nûnêrê PÇK-S Rojava birêz birêz Salar Sêxanî

29. Nûnêrê Partiya Komunista Kurd – Suriya

30. Nûnêrê Partiya Çepa Demokrat ya Kurd li Sûriyê – Rojava birêz Dr. Nûrî Kano

31. Nûnêrê Partîya Keskî ya Kurdistanê birêz Hindirên Esref Numan

32. Nûnêrê Rêxirawî Demokratîkî Yarsan birêz Navxwaz Nazerî

33. Nûnêrê YNDK birêz Sêrzad Elî

34. Nûnêrê Otonomîya Kurd li Rusya birêz Cemal Semoyan

35. Nûnêrê Encumena Nistimanî Kurd li Sûrîye birêz Dr. Ebdulkerîm Omer

Mesaja serokê Konseya Rêvebir ya KCKê birêz Murat Karayilan û endamê Konseya Rêvebir ya KCKê birêz Cemîl Bayik jî hatin xwandin.

Partî û organîzasyonên endam yên amadebûyî jî ev bûn:

Endam:

1. PKK

2. KCK

3. PJAK [Partîya Jîyana Azad ya Kurdistanê]

4. PYD

5. PARTIYA KOMUNIST YA KURDISTANÊ [Sûî]-Basûr

6. Partî Zehmetkêsanî Kurdistan

7. Partîya Sosyalîstî Demokratî Kurdistan – Basûr

8. Hizbî Ayindeyî Kurdistan

9. Komela Islamî Kurdistan

10. PÇDK [Partîya Çareserîya Demokratîk ya Kurdistanê]

11. Partîya Komunist Ya Kurdistanê-Bakur

12. PAJK

13. KJB

14. PIK [Partîya Islamî ya Kurdistanê]

15. Partîya Keskî ya Kurdistanê

16. Partî Demokratî Kurdî Suriye – Rojava

17. Partîya Demokrata Kurdistan – Suriya

18. Partîya Çepa Kurd-Sûrîye – Rojava

19. Partîya Komunista Kurd – Suriya

20. Partîya Rizgarî ya Kurdistanê

21. Partîya Çepa Demokrat ya Kurd li Sûriyê -Rojava

22. Partîya Guhertina Demokratik ya Mezopotamya

23. YNDK – Basûr

24. Rêxirawî Demokratîkî Yarsan

25. Bizûtnewey Demokrati Gelî Kurdistan – Hewlêr

26. CIK [Civaka Islamî ya Kurdistanê]

27. Otonomîya Kurd li Rusya

28. Civata Kurd Li Ukrayna

29. Navenda Çapemenî û Ronakbîrî ya Jînan li Hewlêr

30. Chak

31. Enstituya Kurdi ya Brukselê

32. Instituta Kurd Li Elmanya-Köln

33. Instituta Kurd Swêd

34. KON-KURD

35. FEK [Federasyona Komeleyên Êzidîyan]

36. FEDA – Federasyona Elewîyên Kurdistanê

37. YEK-KOM Almanya

38. YMK [Yêkîtîya Mamostayan]

39. Tevgera Jina Azad li Ewrûpayê

40. TEV-ÇAND

41. ASUDA – Silêmanî

42. Centera Ragihandina Roshinbîrên Jinan

43. Agirgeha Zerdestîyan – Siwêd

44. Înîsîyatîfa Doktorên Kurd – Almanya

45. YEKMAL – Berlin

46. Komala GAYANDIN – Hewlêr

47. Zentrûma Kurdî- Berlîn

48. AZERMÊR Sazîya Mafê Jinan – Siwêd

49. Yêkîtîya Xwandekarên Kurdistanê – YXK

50. Nûnêrê Komeleya Çandî ya Kurd – Ronahî li Azerbaycanê birêz Fexreddîn Pasayev

Partî û organîzasyonên çavdêr:

Yêkgirtîya Islamî ya Kurdistanê

Komelî Zahmetkêsanî Kurdistan

Hemwelatîyê Azad

Partîya Demokrat ya Pêsverû ya Kurdê Sûrîyê

Mêhvan:

1. BDP

2. KDP [Partîya Demokrat ya Kurdistanê]

3. YNK [Yêkîtîya Nistimanî ya Kurdistanê]

4. GORAN

5. Hizbî Demokratî Kurdistanî Iran

6. Hizbî Demokratî Kurdistan

7. PDK-Bakur

8. Yêkîtîya Parlementerên Kurdistanê

Wekî ji lîsteya jorî jî tête dîtin 50 [pêncî] organîzasyonên endam, 4 [çar] organîzasyonên çavdêr û 8 [hest] organîzasyon jî wekî mêhvan digel hejmareke bilind ya polîtîker û ronakbîrên serbixwe yên Kurdistanî û endam amade bûn di Kombûna Gistî [Civata 13.] ya KNKê da.

Di kombûnê da li ser pirs û pirsgirêka Kurd û Kurdistanê, xelkên Kurdistanê, pêshatinên polîtîk, armancên bizava neteweyî û welatî û tifaqa navxweyî bi berfirehî hate rawestan.

Di roja ewilî ya kombûnê da deklarasyoneke 11 [yazdeh] maddeyî bi yêkdengî hate qebûl kirin û belav kirin ku di dawîya vê daxuyanîyê da ye.

Ji alîyê kar û xebatên KNKê û bi gistî doza Kurdistanê ve girêdayî, ev biryarên giring yên li jêr hatin standin.

1. KNK hewildanên xwe bidomîne ku hemû dînamîkên neteweyî û welatî li ser zemînê yêkîtîya neteweyî û welatî bigihine hev.

2. Ji bo komkirina Konferansa Yêkîtîya Neteweyî û Welatî ya Kurdistanê xebat bête kirin.

3. Ji bo azadîya birêz Ocalan û hemû girtîyên polîtîk karekî berfireh bête kirin.

4. Karekî navxweyî û navneteweyî bête kirin ku birêz Abdullah Ocalan ji bo ”Xelatê Astîyê yê Nobelê” wekî namzet bête nîsandan.

5. KNK bangî dewleta Fransayê dike ku endamê Konseya Rêvebir ya KNKê birêz Adem Uzun zûtirîn dem serbest bikin.

6. Destkevtên Kurdistanê bi gistî û bi taybetî statuya Kurdistana Federal û pêkhatina nû ya li Rojavaya Kurdistanê bêne parastin.

7. Prosesa nû ya li bakura Kurdistanê û Tirkîyeyê ku ji teref serokê PKKê birêz Ocalan û KCKê ve hatîye dest pê kirin bête destek kirin.

8. Digel Kurdan, maf û daxwazên xelkên li Kurdistanê; Asûrî-Suryanî-Kildanî, Ermenî, Ereb, Tirk, Faris, Qereç û yên dî û dîn, mezheb û bawerîyên li Kurdistanê; Islam, File, Cihû, Ateîst, Elewî, Êzidî, Siî, Yarsan û yên dî, di zemînê civata demokratîk, sosyal û sekular da bêne parastin.

9. Li Rojavaya Kurdistanê sîstemekî demokratîk, sosyal û sekular bête avakirin û di serî da leskerî, asayisa polîsî û hemû dem û dezgeh û mekanîzmayên îdarî li ser esasê yêkbûnê bêne organîze kirin û avakirin.

10. Bang li Amerîka, YE û dewletên dî bête kirin ku PKK ji lîsteya terorê bête derêxistin.

11. Bang li UN û dezgehên dî yên navneteweyî bête kirin ku di çareserkirina doza Kurd û Kurdistanê da dadyar bin û rê li ber çareserîyeke demokratîk xwes bikin û destekê bidine xelkên Kurdistanê.

12. Bang li dewleta Iranê bête kirin ku dawîyê li îdam, siddet û binpêkirina mafên Kurd û Kurdistanîyan bîne û digel pêsengên polîtîk yên Kurdistanê dest bi muzakereya çareserîyê bike.

13. KNK bang li dînamîkên neteweyî û welatî yên li Rojhilata Kurdistanê dike ku di navbeyna xwe da yêkîtîyeke koalisyonel pêkbînin û beramberî rejimê xwe bikin yêk û herweha digel opozisyona Iranî jî tifaqê çêbikin.

14. KNK bang li Kurdistanîyên Rojavaya Kurdistanê dike ku bi Peymana Hewlêrê [Tirmeh 2012] ve girêdayî bin û di bin rêvebirîya ”Konseya Bilind ya Kurdî” da kom bin.

15. KNK bang li rêvebirîya Kurdistana Federal dike ku li ser pirsa Kerkûk û navçeyên ku li derveyî tixûbên Kurdistanê hatine hêlan bi giringî raweste û wan navçeyan pasve vegerînin nav tixûbên Kurdistanê.

16. KNK bangî xelkên Tirk, Ereb û Faris dike ku ji bo avakirina sîstem û rejimên demokratîk, sosyal û sekular pistevanîya xelkê Kurd û Kurdistanîyan bikin ku bi hev ra jîyaneke astîyane, azadane, wekhevîyane û dadyarane pêkbêt.

Kombûna Gistî ya KNKê di rêvebirîya xwe da reformek pêkîna û hem modelê hevserokîyê wekî jinek û mêrek qebûl kir, hem jî hejmara jinan di konseyê da hate zêde kirin. Di peyman û peyreva KNKê da guhorîn pêkhatin û ji bo Konseya Rêvebir û Komîteya Huqûqê hilbijartin hatin kirin.

Ji bo hevserokîya KNKê ev nav hatin hilbijartin:

1. Nîlûfer Koç

2. Tahir Kemalîzade

Ji bo Konseya Rêvebir jî ev nav hatin hilbijartin:

1. Zubeyir Aydar

2. Adem Uzun

3. Rojan Hazim

4. Dilsa Osman

5. Songul Karabulut

6. Georg Aryo

7. Surûr Kemanger

8. Rodî Melek

9. Refîk Gefûr

10. Nizamettin Toguç

11. Medenî Ferho

12. Nadîya Mizûrî

13. Behzad Pîrmûsa

Endamên cihgir [ihtiyat]:

1. Semîre Abdullah

2. Dr. Bengî Haco

3. Sehla Hefîd

Ji bo Komîteya Huqûqê jî ev nav hatine hilbijartin:

1. Nasir Resûlî

2. Xalid Ezîzoglu

3. Jale Mehemedî

4. Ahmed Karamus

5. Feride Mehmûd

Cihgir [Ihtiyat]:

1. Handren Amêdî

2. Yasar Küçükaslan

Kombûna Gistî [Civata 13.] ya KNKê di roja destpêkê da deklarasyoneke 11 [yazdeh] maddeyî jî belav kir û li jêr didin:

Deklarasyona Kombûna Gistî [Civata 13.] ya KNKê

25 Gulan [May] 2013, Bruksel

Kombûna Gistî ya KNKê di roja xwe ya yêkemîn da, bi besdarîya hejmareke bilind ya mêhvan û endamên ji seranserê Kurdistanê û meydanên dîasporayê, pêdivî dît ku vê deklarasyona 11 [yazdeh] maddeyî bi bîr û rehîya gistî ya Kurdistanê û cîhanê ra bigihîne.

1. Kurdistan welatê Kurd û Kurdistanîyan e û gelek xwezayî mafê wan heye ku çarenivîsa xwe bi xwe tayîn bikin.

2. Kombûna me bi terkîba xwe ya bilind ya neteweyî û welatî ve destnîsan dike ku têkosîna rizgarîya Kurdistanê bi suûreke bilind ya neteweyî û welatî heta serkevtina mezin dê bête domandin.

3. Demokratîzasyona Rojhilatanavîn bi temamî bi qebûlkirin û naskirina statuya Kurd û Kurdistanê ve mumkun dibe. Lewma dewletên bi pirsa Kurdistanê ve dîrekt û îndîrekt peywendîdar divêt vê rastîyê bibînin û li goreyî vê yêkê pozisyona xwe askera bikin û daxwazên Kurd û Kurdistanîyan bi cih bînin. Herweha di serî da Kerkûk û hemû navçeyên li derveyî tixûbên Kurdistanê hatine hêlan divêt bêne vegerandin bo nav Kurdistanê û rêz li tixûbên Kurdistanê bête gitin.

4. Kombûna me pêshatinên li Rojavaya Kurdistanê giring dibîne û pistî destkevta basûr, rojavayê jî destkevtî dibîne û bangî Kurdistanîyan dike ku van herdu çeperan biparêzin.

5. Li bakur proseseke nû hatîye dest pê kirin ku li ser daxwazên neteweyî û demokratîk digel dewleta Tirkîyeyê muzakere tête kirin. Em vê insiyatîfa nû ya bizava neteweyî li bakur maqûl dibînin û pistevanîyê dikin û bangî hêz û kesên neteweyî û welatî dikin ku di nav xwe da yêkîtîyeke kamil pêkbînin ku ev hewildane serbikeve. Herweha em bangî dewleta Tirkîyeyê jî dikin ku daxwazên Kurdistanîyan yên maqûl û demokratîk bi cih bînin û di serî da birêz Ocalan û hemû girtîyên polîtîk serbest bikin.

6. Kombûna me çar rêze konferansên Amed, Hewlêr, Ankara û Brukselê di plankirina prosesa ”Astî ûdemokrasîyê” ya li Tirkîye, Kurdistan û Rojhilatanavîn da platformên giring dibîne û pistevanîyê dike.

7. Têkosîna neteweyî ya li Rojhilata Kurdistanê hatîye merheleyeke nû ku divêt hêzên neteweyî û welatî li goreyî pêshatinên li Rojhilatanavîn xwe li ser zemînê yêkîtîya neteweyî û welatî organîze bikin û ji bo bi destxistina statuya neteweyî û demokratîk xwe amade bikin.

8. Kombûna me bi dengekî bilind bangî Kurd û Kurdistanîyan dike ku tifaqa navxweyî di dereceya herî bilind da vehûnin û mayînde bikin. Garantîya parastina destkevt û çeperên neteweyî û welatî ev yêkîtîya navxweyî ye.

9. Kombûna me askera teyîd dike ku di çareserîya pirsa Kurdistanê da digel Kurdan kêmanîyên etnîk û dînî jî hevpar in, xwedanên Kurdistanê ne û divêt di nav Kurdistanê da sîstemê demokratîk, azad, wekhev, dadyar û sekular bête ava kirin.

10. Kombûna me zihniyeta mêrsahî ya di nav civata Kurd û bi gistî Kurdistanê da ji bo demokratîzasyona navxweyî astengeke mezin dibîne û bangî hemû xelkên Kurdistanê dike ku li ser zemînê azadî û wekhevîya cinsî civateke dadyar ya bi hemû bihayên mirovî ve tijî ava bikin.

11. Kombûna me bangî Amerîka, Rûsya, YE, UN û dewletên dî dike ku di pirsa bi gistî Kurd û Kurdistanê û bi taybetî di çareserîya pirsa Rojavaya Kurdistanê da dadyar bin û pistevanîya daxwazên rewa yên Kurd û Kurdistanîyan bikin.

Kombûna Gistî ya KNKê [Civata 13.]

25 – 26 Gulan 2013, Bruksel

F
E
E
D

B
A
C
K