Agenda:
1. Inleiding voorzitter
2. Roadmap Öcalan
3. Oproep kinderen in detentie
4. Situatie bij Syrische Koerden
1. Inleiding voorzitter
Verwelkoming door de voorzitter. De voorzitter is blij dat er wat media-aandacht in België is voor de huidige ontwikkelingen in Turkije (verwijst naar artikels in de Standaard over het vredesplan en het opiniestuk van Casier & Jongerden van 31/08). Herhaalt dat de bedoeling van de werkgroep is om de parlementairen stof aan te rijken voor interpellaties.
2. Roadmap Öcalan
Reimar Heider van Freedom Initiative ligt toe. Sinds de aankondiging van Öcalan dat hij een vredesplan zal voorleggen is er veel veranderd en zijn er veel discussies in Turkije. Er zijn veel taboes doorbroken en constructief debat wordt gevoerd. Op 20 augustus werd de Roadmap overhandigt aan de gevangenis autoriteiten, met de opdracht om het aan de staatsautoriteiten van Turkije en aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te overhandigen. Maar de staat heeft de Roadmap nog niet willen vrijgeven aan de advocaten van Öcalan. Er zijn wel reeds een aantal statements van Öcalan over het plan, maar de inhoud is nog niet bekend. Wellicht zal het plan niet fundamenteel verschillen van de groene brochure die door het Freedom Initiative werd uitgegeven, waarin hij ook zijn voorstellen voor een oplossing uiteenzet. Wat benadrukt wordt is het belang van (1) een gedeeld thuisland voor Turkije en Koerdistan, (2) democratie voor de Republiek van Turkije, (3) kritiek op de overheid omwille van hun nadruk op individuele rechten in plaats van collectieve rechten als volk, (4) een voorstel om de dorpswachters af te schaffen en te vervangen door een democratisch verkozen veiligheidssysteem op lokaal niveau.
De discussie in Turkije lijkt nu echter te veranderen. In plaats van een Koerdische opening of een democratische opening wordt er ondertussen gesproken over ‘een project voor nationale eenheid en strijd tegen de terreur’. Op die manier wordt het probleem ontweken. De Minister van Binnenlandse Zaken, Atalay, heeft gesproken met de civiele samenleving maar heeft zelf nog geen duidelijk project voorgesteld aan het publiek.
Vorige week werden de legeroperaties hervat, terwijl het staakt-het-vuren van de PKK nochtans verlengd werd. Verschillende mensen zijn gedood tijdens die operaties en dit had kunnen vermeden worden. De eis van de PKK voor het verlenging van het staakt-het-vuren is dat de autoriteiten Öcalan zijn plan bekend maken en dus open maken voor discussie.
De Turkse strijdkrachten hebben eerst de overheid gezegd hen te steunen, maar erna hebben ze de rode lijnen uitgezet voor het initiatief.
Onze conclusie is dat de Turkse regering moet aangemoedigd worden om serieuze stappen te nemen en de Koerdische zijde te incorporeren in hun politiek. Nu spreken ze in termen van ‘ons plan’, in plaats van een dialoog aan te gaan met de DTP of de PKK. Het lange gewapende conflict kan zo niet opgelost worden.
Zie ook het Engelstalige document dat door de KNK werd opgemaakt ter voorbereiding van de vergadering.
Frieda Brépoels:
Zouden we het plan niet vroeger kunnen bekomen via het Europees Hof voor de Rechten van de Mens? Olli Rehn zei gisteren in de uitbreidingscommissie dat hij de stappen van de Turkse autoriteiten in het algemeen verwelkomt, maar zoals je zei, is er geen zicht op het totaalpakket. 14 oktober wordt een belangrijk moment, want dan wordt het rapport van de Europese Commissie publiek gemaakt. De Turkse autoriteiten zullen misschien proberen het plan geheim te houden tot na de 14e oktober, zodat de commissie enkel over de initiatieven van de overheid zal spreken en dan kunnen wij als Europarlementsleden niet veel doen. Ik ben nu volwaardig lid van de Commissie van Buitenlandse Zaken en we kunnen daar onze visie geven via het verslag dat het EP later van het Rapport van de EC zal opmaken en daarop amendementen indienen.
Ik heb ook vragen over de details van het plan van Öcalan. Hij spreekt over een gedeeld thuisland en staat? Hoe ziet hij dat? Is dat Turkije en Koerdistan te samen? Hoe wil hij dat organiseren? Wat is de democratische grondwet? En de veiligheidsdiensten verkiezen lijkt me een vreemd idee. Hoe kan je de politie gaan verkiezen? Is dat niet een taak van de gemeentes?
Reimar Heider:
Het EHRM is één mogelijkheid om het plan te bekomen. Op die manier worden het statements voor de rechtbank, zoals de vorige die hij maakte en die uitgegeven werden in boekvorm. Nu is het plan als verdediging naar het hof gestuurd, zodat de advocaten het kunnen opvragen. Het hof zou het dan wel moeten opvragen eerst bij de Turkse autoriteiten.
Het is belangrijk om de politieke dimensie van het plan te zien: de Roadmap bestaat, iedereen praat erover, maar als ze het niet zullen vrijgeven dan is het duidelijk dat ze de Koerden helemaal niet willen betrekken.
Egbert Deroose:
Turkije is lid van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en zo is het mogelijk om druk uit te oefenen op Turkije, zo dat ze zich moeten gedragen.
Reimar Heider:
Veel aankondigingen zijn er geweest van de regering, dat ze niet veel konden doen omwille van het leger etc. enkel aankondigingen dat ze iets zouden doen, maar ze doen het niet. Bij de opening van het Turkse parlement zal er nog geen definitief pakket kunnen worden vastgelegd en het uiteindelijke voorstel zal afgezwakt worden. Er is dus nood aan echte toewijding van de regering.
Het idee van het gedeelde thuisland is niet nieuw. Dat ze geen eigen Koerdische staat willen wordt al continu gezegd sinds de jaren negentig. Het gaat hier dus meer over erkenning van Koerdistan als een regio en niet als ‘Zuidoosten’ etc. De geografische eenheid moet erkend worden, niet een aparte staat. Dat is mijn interpretatie.
Het veiligheidsissue hangt samen met discussie in zijn boeken over het veiligheidssysteem in Turkije. De dorpswachters moeten afgeschaft worden en vervangen worden door legitieme veiligheidsdiensten. Wat er moet gebeuren met de guerilla is niet onmiddellijk duidelijk, en een volledige wapenneerlegging, onmiddellijk, is niet realistisch. Vandaar dit voorstel dat een overgang moet vormen en waarbij de guerillas opgenomen kunnen worden in de politie.
Egbert Derooze:
Het is belangrijk die informatie te horen. Dat het dorpswachtssysteem niet goed functioneert wordt ook erkend door de regering. De dorpswachters moeten vervangen worden, dat is een belangrijk punt, in relatie tot het nieuw concept van het thuisland. Derwich sprak in zijn interview in de Standaard over ‘natie’, maar dat heeft een dubbele betekenis. Dat is niet wat Öcalan bedoelt.
Senem:
Als we spreken over ‘natie’, dan is dat het omdat het de Koerden ontbrak aan erkenning als een Koerdisch volk. We willen met alle rechten erkend worden als volk in alle delen van Koerdistan, en als dat voldaan is dan vragen we geen aparte staat. Er is ook de historische plaats Koerdistan.
Een probleem is dat de onderhandelingen uit de hand kunnen lopen. Het gaat hier om een transitieproces en daartoe is nood aan een mentaliteitsverandering. Turkije wil geen dialoog met Öcalan en de PKK maar er zijn wel twee zijden in het conflict. De houding tegenover DTP is ook problematisch: ze kunnen tonen en doen alsof ze luisteren naar de DTP, door ze te ontvangen, maar conflicten kunnen niet opgelost worden door de andere zijde op zij te zetten.
Ondertussen zitten er 3000 kinderen in de gevangenis en worden hun Mensenrechten geschonden. Daar moet Turkije op gewezen worden. De Europese landen dragen ook veel verantwoordelijkheid. De operaties moeten stoppen anders kan het staakt-het-vuren niet volgehouden worden. De 54 officials van de DTP moeten vrijgelaten worden en de Roadmap moet vrijgegeven worden.
Erdalen (DTP-Europe):
We bereiden ons buitengewoon congres voor, voor 4 oktober en nodigen iedereen daartoe uit.
Er zijn serieuze discussies en belangrijke stappen gezet om aandacht te vragen voor de Koerdisch kwestie. Erdogan en Gül erkennen het belang van de Koerdische kwestie. De helft van het staatsbudget gaat immers naar het leger. De VS is stil, dat wijst volgens ons erop dat ook zij geen oorlog willen. De DTP zegt dat de Roadmap van Öcalan aandacht moet krijgen. We geloven dat het plan over een nieuwe grondwet gaat. Maar de overheid wil geen nieuwe grondwet en wil ook geen amnestie. Zonder een nieuwe grondwet kan er echter niets veranderen: kijk naar de eerste drie lijnen van de GW, die verwijzen naar de eenheid van het land, met Turks als hoofdtaal etc. Zelfs als ze de grondwet proberen te veranderen zullen ze geen steun krijgen vanuit de oppositie, en er is een 2/3 meerderheid voor nodig. Het leger wil zijn standpunt niet veranderen en de guerillas elimineren. De operaties tegen de DTP blijven doorgaan. Mensen worden gearresteerd en veel leden zitten in de gevangenis. De sluitingszaak blijft duren. De immuniteit van 8 van onze parlementsleden kan opgegeven worden. Ze worden beschuldigd van terroristische speeches te hebben gehouden. Het is belangrijk dat de EC en het EP druk blijven uitoefenen mbt de Koerdische kwestie.
Frieda Brepoels:
Het is goed als jullie nog meer feiten en cijfers kunnen bezorgen.
Erdalen: Ik heb cijfers opgestuurd ivm de kinderen, van IHD etc.
Frieda Brepoels: ik zal een mondelinge vraag stellen in het parlement over Palestijnse kinderen in gevangenschap, ik zou dit kunnen aanvullen met vragen over de Koerdische kinderen.
Erdalen: de kinderen worden beschuldigd omwille van het demonstreren en het gooien van stenen. Eén meisje is gearresteerd omdat ze Koerdisch onderwees aan andere kinderen.
Egbert Derooze: Barack Obama sprak met Ahmet Türk (DTP) nog voor dat Erdogan dit deed. Een verschuiving van de positie van de VS?
Erdalen: Obama heeft gezegd dat Turkije naar de toekomst moet durven kijken, en vergeleek met het verleden van de VS, met slaven en positie van de zwarten nu. Turkije moet haar archieven openen over de genocides van het verleden. Nu is er discussie over de gevangenis van Diyarbakir. Er is sprake om er een school van te maken, maar dan is dat om te vergeten wat er daar gebeurde aan folteringen. De suggestie van DTP is om het een museum te maken en zo het verleden in de ogen te kijken.
Frieda Brepoels:
De DTP zou veel meer Europarlementsleden moeten informeren. We hebben zeer concrete informatie nodig over de situatie daar. Sommige MEPs weten niets. Er moet ook een afspraak gemaakt worden door DTP met Oomen-Ruijten, rapporteur.
En de PKK, wil die de Roadmap volgen?
Erdalen: We zenden nieuwsbrieven van de DTP en bezoeken nieuwe en oude MEPs. De Roadmap moet zijn wat Öcalan voorbereid en dat zal gaan over democratisering en het vergroten van de autonomie in de regio. Het kan ook een model zijn voor de andere delen van Koerdistan. Onze Europees vertegenwoordiger, Fayik Yagizay zal de rapporteur ontmoeten. We zullen vragen naar amendementen in het nieuwe rapport.
Derwich Ferho:
De PKK gaat de Roadmap volgen want het is op basis daarvan dat ze het staakt-het-vuren hebben aangekondigd. Ze wachten op initiatief van de Turkse staat.
Egbert Derooze:
Wat kunnen wij doen? Naast de initiatieven van Frieda?
Frieda Brepoels: het is de taak van de DTP om de andere leden van het Europees Parlement te benaderen.
Erdalen: We moeten globaal bewegen. Elk lid zou zijn regio moeten informeren.
Derwich Ferho: Namens de interparlementaire werkgroep kunnen we brieven schrijven aan de Minister van Buitenlandse Zaken hier en in Turkije om de Roadmap vrij te krijgen en om te weten wat er in staat.
Nina: We moeten vragen dat ze bekend maken wat er in staat.
Derwich Ferho: we moten de inhoud van de Roadmap in zoveel mogelijk talen vertalen en verspreiden. Wat is de Turkse staat van het plan? Enkele maanden geleden werd aangekondigd dat Öcalan een initiatief zou nemen en de Koerdische milieus wachten erop. 10 dagen ervoor heeft de regering initiatief genomen, na 100 jaar repressie. Maar ze herhalen ‘1 volk, 1 natie, 1 staat,… Ze willen niet praten over de Koerdische kwestie. Het plan van de Turkse staat is om het Midden-Oosten in de verkeerde richting te sturen.
Egbert Derooze: De pers moet ook wakker geschud worden, want dan is er ook druk op de ministers. We moeten de pers warm maken.
Frieda Brepoels: Degucht kunnen we benaderen nu hij nieuwe commissaris is bij de EC. Het rapport van de EC zal bijna klaar zijn en misschien kan hij er dan nog iets kritisch inbrengen.
We kunnen hem confronteren met uitspraken die hij in het verleden gedaan heeft.
Lionel: wie kunnen we vragen uit de Kamer? Wouter Devriendt?
3. Kinderen in detentie
Nina Henkens: Er is systematische detentie van minderjarigen in de regio. Wat gevraagd wordt is een verandering van de Anti-terreurwetgeving in Turkije. Er zitten nu 3000 kinderen in gevangenschap. Ze worden beschuldigd van lidmaatschap van de PKK omdat ze gooiden met stenen. In Diyarbakir is het Justice for Children Initiative actief en die vragen de afschaffing van een aantal artikels in de wetgeving. Ik wil oproepen om hier aandacht aan te besteden via de EU.
Marlies Casier: Het lijkt me goed dat hierover ook meer documenten en cijfers aan politici bezorgd worden. Het document dat werd rondgestuurd in het Engels geeft al een overzicht van de specifieke problemen.
Senem: Er is ook daarover een rapport van IHD op komst.
4. De situatie in Syrië
Zubar: Er zijn veel arrestaties van Koerden en een vrouwelijk partij lid werd opgesloten. We gaan een dossier in verschillende talen maken over de laatste toestanden, waar Koerdische soldaten vermoord geworden zijn in het leger.
Frieda Brépoels: Ik wil graag meer informatie over de Koerden in Syrië want ik volg voor de EU de relaties met Syrië op.
Datum volgende vergadering: 27 oktober in het Huis der Parlementairen
