"In de afgelopen weken zweeft het ‘Turkse model’ als een vlieger over de Arabische wereld. Westerse analisten noemden het een ‘redelijk alternatief’ voor een regio in beroering. Egyptische en Tunesische islamieten verwezen echter naar Turkije toen ze beslisten hun toezeggingen aan de bevolking af te zwakken. Waarover praten we nu eigenlijk? "(Jean-Paul Marthoz, Le Soir, 9 maart 2011)
Marthoz is een specialist in mensenrechten. Hij antwoordt als volgt op bovenstaande vraag: "Turkije blijft echter een onafgewerkt democratie”. In 2011, categoriseerde Freedom House het land als een semi- vrije staat. Reporters Without Borders rangschikte Turkije op de 138e plaats (van de 178) in de wereldwijde ranglijst vrijheid van de pers”. De ‘barometer die de stand van de democratie aangeeft, stelt dat de vrijheid van meningsuiting ernstig beperkt blijft door het Strafrechtelijk Wetboek, dat een schending van ‘de Turkse identiteit’ als strafbaar omschrijft. Afgelopen september werd Turkije hiervoor veroordeeld door het Europees Hof van de Rechten van de Mens.
In haar voortgangsrapport –editie 2010-, over de vorderingen van Ankara in het toetredingsproces, wees de Europese Commissie ook op de vele tekortkomingen met betrekking tot met name godsdienstige vrijheid en culturele rechten van het Koerdische volk. Daarenboven behoudt het leger, ondanks constitutionele hervormingen, te veel invloed op de civiele autoriteiten. Rond de ‘ware aard’ van de AKP, spreekt het rapport over ongerustheid binnen Turkse seculiere kringen over een zich herhalende sluipende islamisering van het openbare leven.
Op 9 maart nam het Europees parlement in Straatsburg een resolutie aan die de balans opmaakt van de Turkse kandidatuur voor EU- lidmaatschap. Het Parlement uitte zijn bezorgdheid over de "trage vooruitgang" van de hervormingen in Turkije en benadrukte dat dit land eigenlijk geen "echte pluralistische democratie" Is. "Een uitgebreide constitutionele hervorming die Turkije zou veranderen in een echte pluralistische democratie, gebaseerd op de bescherming van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden", is nodig, aldus het Europees Parlement.
Onder de obstakels op weg naar het lidmaatschap, ziet men vooral de impasse in de kwestie- Cyprus. Ook heerst er een klimaat van "confrontatie" tussen de politieke partijen in Turkije, en vooral "de verslechtering van de persvrijheid", met inbegrip van "daden van censuur" of "zelfcensuur beoefend onder de Turkse media, onder meer op het internet."
En nog belangrijker: ondanks al het gepraat over openheid en democratisering van de AKP, trad Turkije de laatste twee jaar ongekend hard op tegen de Koerden, tegen de etnische en religieuze minderheden en met name tegen de media.
Kan een land met dergelijk profiel een model zijn voor volkeren in de regio die strijden voor hun vrijheid?
We mogen in dit hele verhaal niet vergeten dat het in Turkije allemaal begon met de militaire staatsgreep van 12 maart 1971. Meer dan een eeuw lang, werd het democratiseringsproces in Turkije onderbroken door repressieve praktijken en militaire staatsgrepen: de staatsgreep van de Jong- Turken in 1908, de genocide op de Armeniërs en Assyriërs in 1915, de onderdrukking van het Koerdische volk en linkse krachten, gevolgd door de afkondiging van een één-partij-regime in 1925, de pogrom van niet-islamitische minderheden in 1955, de staatsgreep van 1960, enzovoort.
Op 12 maart 1971 vervolgens, wierpen de generaals de regering omver en luidden daarmee het begin in van een periode van ongekende repressie.
Jaren na staatsgreep van 12 maart 1971
In de jaren na de staatsgreep van 12 maart 1971 ging het er niet mooi aan toe in Turkije:
-Duizenden mensen werden berecht door militaire rechtbanken op beschuldiging van misdaden, voor het grootste deel voorafgaand aan de afkondiging van de noodtoestand.
-Meer dan 10.000 mensen, waaronder 3.600 leerkrachten, 118 journalisten, vertalers, redacteuren, schrijvers, kunstenaars, 67 geleerden werden gearresteerd of berecht en veroordeeld.
-37 kranten en tijdschriften werden verboden of tijdelijk geschorst.
-Meer dan 200 titels van boeken werden verboden en ruim een half miljoen exemplaren in beslag genomen en vernietigd.
-28 mensen werden willekeurig gedood op straat door de veiligheidsdiensten.
-De aangehouden mensen werden gedurende weken in isolatie gehouden en werden wekenlang gefolterd. Deze folterpraktijken/beschuldigingen werden bevestigd door rapporten van verschillende internationale mensenrechten organisaties en juristen.
-Ondanks wereldwijde protesten, werden drie leiders van de progressieve jongeren ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. De militaire aanklagers hebben de doodvonnissen uitgesproken tegen 151 andere personen.
-Drie politieke partijen werden ontbonden. De leiders van de Socialistische Partij TIP werden veroordeeld tot zware straffen, oplopend tot 15 jaar.
-De repressie verhardde tegenover etnische minderheden en er vonden repressieve operaties plaats tegen de Koerden, niet alleen wijdverspreid in Koerdistan, maar ook in de grote steden van het land.
-111 mensen werden veroordeeld tot zware gevangenis straffen tot 16 jaar op beschuldiging van ‘separatisme’.
-Het recht om te staken en vakbondsvorming werd beperkt door wetswijzigingen onder de druk van het leger. Alle openbare vakbonden werden gesloten.
-Alle studentenorganisaties werden ontbonden.
-De Leraren Unie van Turkije (TOS), een groepering met meer dan 100.000 leerkrachten werd ontbonden, haar leiders veroordeeld tot gevangenisstraffen van 8 jaar. Duizenden van haar leden werden bovendien vervolgd.
De afgelopen 40 jaar werden gemarkeerd door twee bloedige staatsgrepen gepleegd door de generaals in 1971 en 1980. Massa-arrestaties, folteringen, schendingen van de vrijheid van meningsuiting, versterking van de sociale onrechtvaardigheid, ontkenning en het verbod op de fundamentele rechten van het Koerdische volk en andere minderheden als Armeniërs, Assyriërs, Grieken, enz..
Het was na de twee staatsgrepen dat het regime van Ankara zich mengde in het politieke leven van de landen die Turkse immigranten ontvingen, via een goed gestructureerd systeem van druk en intimidatie. Dat systeem werd opgericht om elke stem die buiten de controle van de Turkse lobby viel, te smoren.
Het mag niet worden vergeten dat na de twee staatsgrepen van 1971 en 1980, het Turks Leger, op 28 februari 1997, nog eens zijn stempel drukte op het politiek leven. Hoewel in een grondwetswijziging het artikel dat vervolging van de daders van de staatsgreep verbiedt, verwijderd werd, blijven de uitvoerders van de staatsgrepen van 1971, 1980 en 1997 onaantastbaar. De Turkse justitie houdt zich nu bezig met de militairen die staatsgrepen wilden plegen maar dit is mislukt.
Wordt Turkije democratisch?
De anti- democratische grondwet, gekenmerkt door de superioriteit en het monopolie van het Turkse ras en de Turkse taal (artikelen 3, 42 en 66), opgelegd in 1982 door de militaire junta is nog steeds van kracht. Volgens het artikel 4 van de dezelfde grondwet is het verboden het artikel 3 te wijzigen.
Daarnaast blijft ook het huidige kiesstelsel overeind, met een nationale drempel van 10%. Dit ten koste van de politieke partijen die andere opvattingen hebben, met inbegrip van pro-Koerdische of linkse partijen. De islamitische partij blijft op die manier aan de macht met een absolute meerderheid in het parlement, ondanks een score bij de verkiezingen van minder dan 50%.
Ondanks de zogenaamde "demilitarisering ‘van de Nationale Veiligheidsraad (MGK), blijven de stafchef en andere commandanten de media dicteren welke (militaristische) uitspraken publiek gemaakt worden.
De militairen oefenen tot slot de controle uit over het Turkse economische leven, via hun financiële holding OYAK en een reeks oorlogsindustrieën.
Het nieuwe Turkse Strafboek, eens toegejuicht door de Europese Unie, blijft een bedreiging voor de persvrijheid. Zo’n 60 journalisten, meestal Koerden of linkse mensen, zitten in Turkse gevangenissen. Honderden mensen worden nog steeds berecht voor het ‘beledigen’ van de Turkse natie, het leger of de regering en de veiligheidsdiensten vanwege hun kritiek, op grond van artikel 301 van het strafboek.
Schokkend hierin was dat de Turkse socioloog Ismail Besikci, di bijna twintig jaar in de gevangenis zat voor zijn wetenschappelijke onderzoekingen over de Koerdische realiteit, onlangs weer tot een gevangenisstraf veroordeeld werd voor de term "Koerdistan" te vermelden in een van zijn artikels. Dat is schandalig. De moordenaars van journalist Hrant Dink zijn daarentegen nog op vrije voeten.
De antiterreurwet is nog steeds van kracht en beschouwd elke meningsuiting als verdacht.
Alle vreedzame initiatieven van de Koerdische nationale beweging om tot een vreedzame oplossing te komen, worden systematisch geweigerd en militaire operaties gaan ondertussen gewoon door om de aan de hebzucht van het leger en de oorlogsindustrie tegemoet te komen.
Op dit moment worden tientallen Koerdische burgemeesters of vertegenwoordigers berecht. Ze krijgen de mogelijkheid niet om zich te verdedigen in hun eigen moedertaal het Koerdisch.
Ondanks cosmetische hervormingen, zijn gelijke rechten (op onderwijs, audio-visuele meningsuiting, vereniging), voor het Koerdische volk en andere etnische of religieuze minderheden, met inbegrip van Armeniers, Assyriers, Grieken en Aveltieten, nog altijd niet erkend. Het Aramees Mor Gabriel klooster is onteigend door de Turkse staat en het Instituut voor Orthodoxe Theologie Chalki in Istanbul blijft gesloten.
Ankara toont geen intentie om de onrechtvaardigheden en wreedheden begaan in de geschiedenis van Turkije te erkennen en voert een absoluut ontkenningsbeleid. Bovendien, spoort ze via diplomatieke missies de Turkse onderdanen én verkozen ambtenaren of Turkse politici actief binnen Europese politieke partijen aan om deel te nemen aan negationistische uitspraken en evenementen.
Gedeeltelijk aangemoedigd door de ontvankelijkheid van de Europese regeringen voor chantage in Ankara, en door het feit dat vele leiders van politieke partijen niet aarzelen om te onderhandelen met de diplomatieke missies en extreem- rechtse Turkse organisaties om zo wat extra stemmen te verdienen in de steden en wijken bewoond door Turkse onderdanen, ontwikkelt het Turkse regime zich steeds meer als een storende factor in het sociale en politieke leven van landen. Deze situatie is vooral in België merkbaar.
Wil Turkije een echte democratie worden, klaar om toe te treden tot de EU, dan moet het aan volgende eisen voldoen:
-Vervolging van de verantwoordelijken van de staatsgrepen van 1971, 1980 en 1997voor misdaden tegen de menselijkheid.
-Verbod op de inmenging van militaire commandanten in het de huidige politieke, sociale en culturele leven van het land.
-Volledig veranderen van de huidige grondwet opgelegd door de militaire onderdrukking; vooral de weghalen van de artikelen 3, 4, 42 en 66 omtrent de superioriteit en het monopolie van de Turkse taal en het Turkse ras uit de grondwet.
-Vermindering van de militaire uitgaven en vermindering van het budget gebruikt om het Koerdische volk te onderdrukken en de buurlanden te bedreigen.
-Wijziging van het radicale kiesstelsel met de nationale kiesdrempel van 10%. Die hoge drempel gaat ten koste van de politieke partijen die verschillende opvattingen hebben, met inbegrip van pro-Koerdische of linkse.
-Een algemene amnestie moet worden verleend aan alle politieke gevangenen of verdachten in voorhechtenis.
-Verwijder alle anti- democratische artikelen uit het Turkse Wetboek van Strafrecht: alsook de antiterreurwet en andere repressieve wetten.
-Ophouden met de rechtszaken tegen journalisten, schrijvers, kunstenaars, docenten.
-Erkenning zonder uitzondering of beperking, van de fundamentele rechten van het Koerdische volk en de Assyrische, Armeense en Griekse minderheden.
-Erkenning van de genocide aan het begin van de eeuw tegen de Armeniërs en Assyriërs, en in 1937-38 tegen de Koerden in Dersim.
-Ophouden me elke inmenging van Ankara in het politieke en sociale leven van de emigranten uit Turkije in ontvangende landen.
Dit is ook een oproep aan de leiders van de Europese Unie en derde landen die altijd flirten met de politieke macht in Turkije. In naam van strategische, economische en commerciële belangen, aarzelen ze niet om mensen uit de Turkse lobby een belangrijke plaats te geven in hun politieke partijen of in wetgevende en uitvoerende organen. Dit gaat ten koste van de democratische waarden, waar de Europese volkeren in hun geschiedenis zelf voor moesten vechten.
De stichting Info-Turk
Het Assyrisch Instituut in België
Het Koerdisch Instituut te Brussel
Vereniging van democratische Armeniërs van België
Tel. 02 215 35 76 (FR) – 0479 562 962 (NL)
[email protected]
