Er lopen twee strafklachten tegen Belgische bedrijven die nucleaire producten uitvoerden naar Iran. Het gaat om verarmd uranium en zirkoniumpoeder. Verarmd uranium kan gebruikt worden als omhulsel in kernwapens. Zirkonium wordt vooral gebruikt in nucleaire installaties, maar kent ook toepassingen voor bommen en clustermunitie.
Voor beide producten is een rist uitvoervergunningen en -machtigingen nodig en minister van Energie Paul Magnette (PS) moest gisteren toegeven dat die er niet waren voor deze leveringen.
Iran ligt internationaal onder vuur omdat het weigert zijn programma voor verrijking van uranium op te geven. De Iraniërs zeggen dat ze kernenergie alleen vreedzaam willen inschakelen, maar de internationale gemeenschap vreest dat Teheran aan een atoombom werkt. Afgelopen zomer werden de internationale sancties tegen het land net om die reden nog verstrengd.
‘Dit kunnen we ons gewoonweg niet veroorloven’, zegt Groen!-parlementslid Kristof Calvo, die Magnette gisteren op de rooster legde in de kamercommissie Bedrijfsleven. ‘Ik neem niet graag het woord zero tolerance in de mond, maar voor leveringen van nucleair materiaal aan Iran lijkt mij dat wel gepast. Dit zijn geen stoffen waarmee ze in Teheran hun barbecue willen aansteken, dit is hardcore nucleair materiaal.’
In 2010 werden al twee andere machtigingen voor uitvoer naar Iran geweigerd. Het ging om onderdelen van een gasturbine en delen van een stoomturbine. ‘Maar als blijkt dat op hetzelfde moment leveringen van uranium en zirkonium wel door de mazen van het net konden glippen, hebben we een ernstig probleem. Wat zal het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) zeggen? En de Europese Commissie? Op een moment dat je voorzitter bent van de Europese Unie, is dit een zeer pijnlijk dossier’, zegt Calvo.
Om welke bedrijven het gaat, is nog onduidelijk. Op het kabinet-Magnette kon men daarover gisteravond geen uitsluitsel geven. Een eerste check binnen de Vlaamse administratie leverde ook niet meteen resultaat op.
Het toeval wil dat er op dit moment een discussie aan de gang is tussen de Vlaamse regering en de federale overheid, net om dit soort situaties te helpen voorkomen. Vlaanderen wil een duidelijkere afbakening van wat er onder wapenexport valt, een gewestbevoegdheid, en wat valt onder de – federale – bescherming van nucleair materiaal.
Een gewest dat een aanvraag krijgt voor goederen die vallen onder de wet voor ‘export van kernmaterialen en kernuitrustingen’, moet een dossier overmaken aan de Commissie van Advies voor de Niet-Verspreiding van Kernwapens (CANVEK). Op basis van het CANVEK-advies beslist de minister van Energie of er al dan niet een machtiging komt.
Volgens Magnette is er een verschil tussen de goedgekeurde vergunningen en de controles voor het Internationaal Atoomagentschap. Hij heeft de Vlaamse regering om strengere controles gevraagd, maar kreeg naar eigen zeggen nog geen antwoord.
Calvo wil geen heksenjacht ontketenen. ‘Het gerecht moet eerst zijn werk kunnen doen. Ik stel alleen vast dat er een nucleaire nonchalance en zelfs normvervaging is. Men lijkt zich niet bewust van de ernst van de zaak.’
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=UO321IS9&_section=60748408&utm_source=standaard&utm_medium=newsletter&utm_campaign=ochtendupdate
