Defend the Defenders – Actie voor mensenrechten
10 december viert de ondertekening van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, 71 jaar geleden. Sindsdien blijven sociale bewegingen onze basisrechten verdedigen. Zo kwam waardig werk er dankzij stakingen, stopten inheemse groepen mijnbouwprojecten en plaatsen betogende jongeren klimaatrechtvaardigheid hoger op de agenda.
Nochtans, in Colombia, Brazilië, de Filipijnen, Palestina, Turkije, Chili, … maar ook in België, overal staat het middenveld onder druk: van het schrappen van subsidies, online en offline criminalisering tot arrestaties en regelrechte moorden. Op 10 december organiseert een brede coalitie van vakbonden en niet-gouvernementele organisaties acties in heel België om steun te uiten voor al deze bewegingen. We werpen letterlijk een licht op hun inzet, en op onze rechten!
Wees erbij
- Antwerpen, 18u30, Mechelseplein
- Brussel, 18u30, Europakruispunt, Centraal Station
- Gent, 18u30, standbeeld voor mensenrechten, naast het Gravensteen
- Sint-Niklaas, 17h wandeling start VL.O.S., Kasteelstraat 4, 18u45 centraal moment aan station, 19h50 film in Siniscoop
- Verviers, 17h30, Pont aux Lions 23/3, Local: salle textile (4de verdiep)
Op de actie in Brussel zal het Koerdisch Instituut een case brengen over Turkije. De tekst van die speech vind je hier.
Zoals we de laatste weken hebben gezien, trekt Turkije zich niet veel aan van het internationaal recht. Op 9 oktober lanceerde het land een illegale invasie tegen het noorden van Syrië. Meer dan 200 burgers kwamen om en 200.000 anderen moesten vluchten.
Ook in Turkije zelf merken we dat het regime van Erdoğan het steeds minder nauw neemt met de mensenrechten. Hoewel de democratische ruimte in Turkije al langer onder druk staat, was de mislukte staatsgreep van juli 2016 een kantelpunt. De noodtoestand werd uitgeroepen en een enorme golf van repressie overspoelde het land.
Geen enkele overheidsdienst bleef gespaard. Het leger, de politie en de veiligheidsdiensten werden gezuiverd en ook het onderwijs werd stevig aangepakt. Meer dan 150.000 ambtenaren, rechters en academici werden ontslagen. Onder het mom van de strijd tegen het terrorisme werd bovendien de aanval ingezet op het middenveld en de oppositie. Vakbonden en mensenrechtenorganisaties werden specifiek geviseerd. Sinds de mislukte staatsgreep werden ondertussen bijna 100.000 mensen gearresteerd. De ruimte voor kritiek wordt dus alsmaar kleiner en personen die niet binnen de lijntjes kleuren worden het zwijgen opgelegd.
Eén van hen is Zehra Doğan. Zehra Doğan is een jonge vrouw uit Diyarbakir, een Koerdische stad in het zuidoosten van Turkije. Zehra is journaliste, activiste en kunstenares. Samen met een paar andere vrouwen lag ze aan de basis van Jinha, een feministisch nieuwsagentschap dat een stem wilde geven aan groepen in Turkije van wie de rechten niet gerespecteerd worden. Net zoals 188 andere mediakanalen werd het agentschap in de periode van repressie het zwijgen opgelegd.
In maart 2017 werd Zehra beschuldigd van terroristische propaganda, omwille van haar berichtgeving en een schilderij. Zehra werd veroordeeld tot 2 jaar en 10 maanden celstraf.
Nu vragen jullie zich waarschijnlijk af, wat voor schilderij doet een kunstenares in de gevangenis belanden? In 2016 bracht Zehra verslag uit vanuit Nusaybin, een stad op de grens met Syrië die vooral bevolkt wordt door Koerden. Op dat moment hield het Turkse leger in heel de regio een grootschalige operatie tegen de PKK, de Koerdische verzetsbeweging. Verschillende Koerdische steden werden afgesloten van de buitenwereld en door een uitgaansverbod mocht niemand zijn huis verlaten.
Om een antwoord te bieden op het huisarrest en de censuur in de Turkse media, besloot Zehra de situatie met haar schilderijen af te beelden. Die plaatste ze op sociale media zodat het nieuws de buitenwereld toch zou bereiken. Op een dag maakte ze een schilderij van een foto die was gedeeld om de overwinning van het Turkse leger in Nusaybin te vieren. We zien een verwoeste stad, tanks van het Turkse leger, een aantal soldaten en Turkse vlaggen gedrapeerd over de vernietigde gebouwen. Hoewel Zehra’s schilderij een bijna perfecte kopie was van die foto, belandde ze toch in de gevangenis.
Sinds haar opsluiting vertikt Zehra het om naar de pijpen te dansen van de Turkse staat. In de gevangenis startte ze samen met andere gevangenen een krant. Ze geeft de strijd voor de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting dus niet op. En dat is absoluut noodzakelijk. Er is geen ander land ter wereld waar meer journalisten in de gevangenis zitten dan in Turkije. Vorige maand waren dat er 167. Nog eens 167 andere journalisten worden gezocht.
Zehra werd vrijgelaten op 24 februari 2019, maar trok weg uit Turkije om haar werk ongestoord in Europa te kunnen verder zetten. Zo blijft ze een belangrijke stem in de strijd voor de rechten van vrouwen en Koerden wereldwijd.
Turkije is dus een schoolvoorbeeld van de krimpende ruimte waar steeds meer activisten, journalisten en vakbondslieden mee te maken krijgen. De vrijheid van meningsuiting ligt er voortdurend onder vuur en sommigen hebben de repressie van de media de ‘dood van de journalistiek’ genoemd. We moeten ons dus blijven organiseren zodat mensen als Zehra verhalen naar buiten kunnen blijven brengen over groepen die in Turkije buitengesloten worden van het maatschappelijke en politieke leven.
