U woonde vroeger zelf in Turkije, als Koerd, om welke reden bent u naar België gekomen?
Ik was in Turkije, maar iedereen die in Turkije is wordt als Turk beschouwd. Koerd zijn is altijd verboden geweest. Nu nog altijd trouwens. Ik ben naar hier gevlucht om politieke redenen. Tijdens mijn humaniora was ik actief in verschillende bewegingen, die bezig waren met de Koerdische taal, cultuur, identiteit en dat tolereerde de Turkse staat niet.
Dus u bent naar België moeten vluchten omdat u opkwam voor de Koerden in Turkije?
Het is verboden hé, om op te komen voor de Koerden, zeker toen ik nog jong was. Nu is dat wel een beetje veranderd, je kan al iets meer aan politiek doen, ten voordele van de ‘Turken in het Oosten van Turkije’.
En waarom verbied de Turkse staat de Koerden om hen op verschillende vlakken te profileren, taal, cultuur, politieke rechten, enz.. Is dat historisch bepaald?
Het heeft met de Turkse mentaliteit te maken. In die mentaliteit primeert één regel: ik ben de baas en al de rest zijn knechten. Dat was al zo bij de Ottomanen, en tot op vandaag is die mentaliteit dezelfde gebleven. Al 80 jaar wordt het bestaan van alle minderheden in Turkije, vooral de Koerden ontkent, zij bestaan niet voor de staat.
De Koerden zijn met 16 miljoen, dan kan je hun bestaan toch niet ontkennen?
Ja, men denkt dat zij met 16 miljoen zijn, maar we zijn zogezegd al 50 jaar met 16 miljoen. Ik schat dat er op dit moment rond de 30 miljoen Koerden zijn. De Turkse bevolking is in 50 jaar immers verdubbeld. De voornaamste reden van die ontkenning is dat het Oosten van Turkije een zeer strategisch gelegen plek is (watervoorzieningen?) Tweede reden omdat de Koerden nogal een oude cultuur hebben. Ten derde: De Koerden zijn met veel. Mochten ze hun rechten krijgen is Turkije eigenlijk verdeeld in 2 delen, en dat wil de Turkse staat niet (behoud grondgebied: Sevres/Laussanne?)
Iemand die publiceert voor jullie instituut, mijnheer Van Rompeay schrijft in een inleiding op zijn doctoraat over de Koerdische zaak over de “agressieve politiek van de Turkse staat tegenover de Koerden.” Wat houd die politiek precies in?
Dat zij alles wat met de Koerden te maken heeft ontkennen, maar ook proberen kapot te maken. Dat gaat van de traditionele kleren die men draagt over de culturele waarden en taal die de Koerden delen met elkaar tot hun geschiedenis. Alles gerelateerd aan de Koerden wordt dus continu ontkent, maar ook vernietigd.
En wie vernietigd er dan, het leger?
Heel het systeem: Het leger, de politiek, de journalistiek, de sociale en culturele verenigingen, het onderwijs. Heel het systeem van de Turkse staat maakt zich daar schuldig aan!
Er wordt soms ook een onderscheid gemaakt tussen de diepe staat en de officiële Turkse staat, is het niet vooral de diepe staat die daar achter de schermen mee bezig is: In het artikel spreekt met van genocide,
Zowel de diepe staat als de reële staat zijn bezig met die agressieve politiek. Belangrijk om weten is dat de diepe staat het huidige Turkije regeert.
Spreekt u nu over Erdogan?
Ja, als eerste minister. In realiteit staat het leger aan het hoofd van de diepe staat. Erdogan is de man die naar buiten toe optreed, maar eigenlijk ligt de echte macht bij het leger, bij de diepe staat.
Zijn de Koerde altijd even slecht behandeld geweest, of begint dat nu, zoals u daarstraks al even aanhaalde te evolueren in de juiste richting? Turkije heeft onder andere Erkent dat er een Koerdenprobeem is, iets dat op zich al niet voor de hand ligt.
Boh, naar mijn gevoel hebben ze nog niet erkend dat er een probleem is hé. Mijnheer Erdogan heeft in Moskou wel een tijd geleden het probleem erkend, maar meer dan dat heeft hij ook niet gezegd. De Turkse legerleiding heeft hem daarvoor trouwens achteraf op zijn plaats gezet. In mijn ogen heeft de Turkse staat dus nog niets gezegd over een probleem met de Koerden. Laat staan dat ze al iets gezegd zouden hebben over een oplossing voor dat probleem. Die uitspraak moet je volledig op het conto van Erdogan schrijven. Alleen hij persoonlijk heeft dat gezegd. Erdogan heeft daarna trouwens nog iets gezegd. Hij heeft verklaard dat hij de eventuele oprichting van een Koerdische staat, tot in Argentinië toe, zou bestrijden! Mijnheer Erdogan zegt dus dat er een probleem is, maar sluit tegelijkertijd elke mogelijke oplossing uit!
Dat mijnheer Erdogan zich op die manier uitdrukt over de Koerdische kwestie speelt toch helemaal niet in de kaart van een mogelijke toetreding tot de EU. Europa wil het Koerdenprobleem toch opgelost zien?
De Turkste staat wil zoveel mogelijk aan de opgelegde criteria van Kopenhagen voldoen. De Europese Unie beweert dat ze Turkije vraagt om die te respecteren. Wat ik zie is dat Turkije gewoon zijn weg gaat, en op alle mogelijke manieren de EU probeert te manipuleren. U moet mij maar eens vertellen in welke lidstaat van de EU er gemarteld wordt, talen verboden worden, politieke partijen onwettig verklaard worden. In Turkije gebeurt dat. Men zegt dat de toestand in Turkije aan het verbeteren is, wel ik heb nog geen concrete resultaten gezien. Integendeel, ik zie dat het hoe langer hoe erger het wordt voor de Koerden. Het leger krijgt steeds meer dingen in handen.( zie bundel: omdat de Koerden zich niet neerleggen bij onderwerping, krijgen ze de woede van de Turkse staat op hun dak)
Denkt u dat Europa van Turkije concrete resultaten verwacht die bewijzen dat het probleem met de Koerden gunstig evolueert, alvorens ze Turkije erbij nemen? Of vreest u dat het mogelijk is dat Turkije binnen 10 jaar lid wordt van de EU, zonder een oplossing, en dat de Europese leiders hun ogen zullen sluiten voor wat er in het Oosten van Turkije allemaal gebeurd?
Wat de Europese autoriteiten betreft zie ik een Hypocriet beleid, een hypocriete politiek ten aanzien van Turkije. Vooraleer de gesprekken te beginne had Europa Turkije moeten dwingen om concrete stappen te zetten in de Koerdische kwestie. Dán pas mochten Turkije en de EU de toetredingsonderhandelingen startten. Ik zie dat ze net het omgekeerde gedaan hebben. Voor mij moeten de onderhandelingen niet starten vooraleer er concrete stappen gezet worden. Ik . Hoe zit dat bij andere lidstaten? In het slechtste geval zie je de situatie van de Basken in Spanje: het verschil is dat de Basken wél een erkende bevolkingsgroep zijn. De Koerden in Turkije zijn dat nog steeds niet.
Dus u vindt dar Europa Turkije moet dwingen om het probleem op te lossen, vooraleer ze erbij mogen? Ze oefenen geen druk uit op Turkije op dit moment zegt u, denkt u dat er op die manier een oplossing mogelijk is?
Als je de vergelijking maakt met het Joegoeslavië onder Milosovich: In dat land vonden er toch ook Etnische zuiveringen plaats, tegen de Kosovaren dan. Hoe komt het dat instanties als VN en de NAVO daar wél optreden, met harde hand zelfs, en in Turkije niet? De problemen zijn toch vergelijkbaar?
Het land dat zich toen schuldig maakte aan die genocide, Joegoeslavië was géén lid van de NAVO, noch van de EU. Milosovich heeft altijd een agressieve buitenlandse politiek gevoerd, zelfs tegen de Verenigde Naties, en zeker tegen de VS. Turkije is wél lid van de NAVO, en van talloze Europese instanties, bijvoorbeeld van de douaneunie. Turkije is lid van de Parlementaire Unie van de EU. Als de NAVO in Turkije orde op zake zou stellen in verband met de Koerden zou het ingaan tegen een van zijn eigen leden, en dat gaat de NAVO spijtig genoeg niet doen.
Dus u denkt dat het mogelijk is dat Turkije in 2015 lid wordt, zonder een oplossing van het Koerdenprobleem?
Als je kijkt naar de huidige gang van zaken denk ik wel dat men verkeerd bezig is in de Unie. Bepaalde politici, onder andere enkele Belgische politici, zien spijtig genoeg de waarheid niet. Als ik naar de speeches luister van bepaalde politici die de bevoegdheden hebben om iets te doen voor het Koerdisch probleem, denk ik zelfs dat ze het probleem ontkennen. Anderzijds zeggen ze wel dat Turkije erop vooruitgaat. Als je het lidmaatschap laat afhangen van hun beschouwingen denk ik dus dat Turkije wel lid gaat worden ja.
U gaat niet akkoord met die beschouwen, dat Turkije op de goede weg is?
Neen, helemaal niet. België telt tien miljoen mensen, Turkije heeft zeventig tot tachtig miljoen inwoners. In Oost Turkije, de Koerdische gebieden zijn er zo’n 90 000 gewapende bendeleden actief. Dat zijn dorpswachters die opereren in dienst van de Turkse staat. Wat zou mijnheer DeGucht zeggen moesten er in België 10 000 gewapende bendeleden ronddwalen? Zou hij akkoord gaan? Waarom kan zoiets in Turkije wel en in Europa niet? De EU rekent met twee maten en gewichten.
Wat doen die dorpswachters eigenlijk concreet? Wat draagt de diepe staat hen op te doen?
Hun doel is het gewapend verzet van de Koerden op alle mogelijke manieren te bestrijden. Maar ze strijden ook tegen de politici, tegen de culturele activisten en zelfs tegen de mensenrechtenactivisten. Die ‘strijd’ uit zich in de meest smerige operaties. Eigenlijk komt het erop neer dat ze al hun tegenstanders, al de mensen die rechtstreeks of onrechtstreeks pleitten voor de Koerdische zaak op alle mogelijke manieren ombrengen. Ze hebben ook zeer ruime bevoegdheden gekregen van de staat en opereren op een navenante manier. Het zijn moordcommando’s van de Turkse staat.
Hoe staat u eigenlijk zelf tegenover mogelijke toetreding tot de EU?
Ik ben voorstander van EU lidmaatschap, maar alleen op één voorwaarde: concrete stappen, concrete verbeteringen. Geen uitzonderingen voor Turkije.
De PKK strijdt op dit moment ook voor de rechten van de Koerden, in Turkije. Ze gaan die strijd vooral aan met de wapens, op een gewelddadige manier. Keurt u die methode goed?
Natuurlijk keur ik dat goed. De Turkse staat laat ons geen andere mogelijkheden.
De Turkse staat weet ongetwijfeld dat er een Koerdisch instituut is in België, en dat u hier opkomt voor de rechten van de Koerden. Denkt u dat ze daar echt bang voor zijn
Wij doen niks verkeerd. We proberen iets te bereiken voor de Koerden via democratische wegen, we proberen de politici, journalisten, het onderwijs goed te informeren over de toestand in Oost Turkije. Zo correct mogelijk.
Klaagt u dan bepaalde zaken concreet aan, bij bijvoorbeeld de Raad Van Europa?
Neen, daarvoor hebben we de financiële mogelijkheden niet.
Integratiebevorderende activiteiten, nieuwkomers,…..
Op 6 maart werden uw Koerdische ouders in Turkije vermoord. Daar heeft de Turkse staat volgens u schuld aan.. Waarom denkt u dat de staat uw ouders zouden vermoordden? Is het een soort van wraakactie omdat u zich in België teveel inzet voor de Koerdische zaak? Of in welk kader denkt u dat die moord heeft plaatsgevonden?
Het gaat zeker niet over een roofmoord. Waarom zouden twee mensen van in de 80 nog vermoord worden? We hebben momenteel geen harde bewijzen over de daders, en de staat doet er ook niks aan om die daders op te sporen, maar de manier waarop de moord is gepleegd wijst heel sterk in de richting van een politieke moord. Ik ben er zeker van dat de moordcommando’s van de Turkse staat erachter zitten. Daar blijf ik bij tot er harde bewijzen komen die het tegendeel bewijzen. De plaatselijke autoriteiten beweren dat ze de zaak op dit moment onderzoeken, wij wachten nog altijd op resultaten, zelfs een verslag van de autopsie hebben we nog niet ontvangen. Ik heb een advocaat ingeschakeld die momenteel eraan werkt en ook de mensenrechtenorganisatie is er mee bezig, maar momenteel weten wij nog van niets.
In die plaatselijke autoriteiten kan u toch niet veel vertrouwen hebben, omdat ze ook deel uitmaken van het grote spinnenweb van de Turkse staat.
Ik heb noch in het Turkse gerecht, nog in de Turkse politiek vertrouwen. Zolang ze niet bewijzen dat ze een degelijke staat willen zijn, want ze zijn het nu nog niet – in wezen is Turkije een roversstaat die moord en vernietigt-. Zolang ze niet op een andere manier gaan politiek voeren, blijft Turkije een onbetrouwbare staat voor mij.
Waarin ziet u dan oplossingen voor het Koerdenprobleem?
In gelijke vrijheden voor de Koerden op álle vlakken: vrijheid van de taal, vrijheid van onderwijs in de moedertaal, de persvrijheid, culturele vrijheid enzovoort, alle vrijheden. Ik accepteer geen enkel verbod op een bepaalde vrijheid. De Koerden moeten, net zoals de Turken en alle andere volkeren, op gelijke voet leven.
Pleit u voor de onafhankelijkheid, voor één land waarin alle Koerden uit Turkije, Irak en Iran worden ondergebracht?
Ik denk niet dat er veel Koerden zijn die dat echt willen, en vind het zelf ook niet nodig. Nieuwe grenzen gaan trekken op een moment waarop in heel de wereld de grenzen aan het verdwijnen zijn met de globalisering is niet nodig. Indien we er niet in slagen met verschillende volkeren samen te leven in één staat, pleit ik wel voor een een onafhankelijke staat.
Tot slot (samenvattend) U ziet de erkenning van de Koerdische taal en de verschillende rechten als een absolute voorwaarde voor Turkije om te kunnen toetreden tot de Unie?
Ja, een wettelijke erkenning hé, niet zomaar zeggen dat het er allemaal komt. Een volledige aanpassing in de wet. Spijtig genoeg kennen veel Europese politici de Turkse mentaliteit niet en proberen ze die op een andere manier voor te stellen dan ze eigenlijk is. Veel politici in het Europese parlement zijn in de vuile valluik van de Turkse staat getrapt.
De EU moet zeer harde druk uitoefenen op de Turkse staat. Ze moeten eisen van de Turkse staat verschillende zaken expliciet in de wet te schrijven. Handjes schudden met Erdogan en hem geloven als hij zegt dat het goed gaat is niet voldoende voor mij.
Ze zien het Koerdisch als een dialect van de Turkse taal.
Voor meer informatie:
Koerdisch Instituut van Brussel
Bonneelsstraat 16, B-1210 Brussel | [email protected] | tel. +32-(0)2-230 89 30 | fax. + 32-(0)2-231.00.97
