Tienduizenden Turken wandelen over de Bosporusbrug naar het centrum van Istanboel om zich bij de protesten aan te sluiten

Wat is er aan de hand in Istanboel? 

Ik krijg de laatste uren steeds vaker de vraag wat hier in Istanboel aan de hand is. Wel, er is heel wat aan de hand, en het feit dat jullie dat aan mij moeten vragen is uitermate frustrerend, maar daarover zo meteen meer. Eerst wat achtergrond:

Al een hele tijd – in feite al sinds het begin van zijn ambtstermijn, maar in het bijzonder de laatste maanden – tracht de Turkse eerste minister Recep Tayyip Erdogan zijn land terug te doen keren naar de tijden vóór Atatürk en de oprichting van de seculiere staat. Nieuwe en aangepaste wetten zijn overduidelijk op religieuze leest geschoeid. Voor een voortreffelijk artikel omtrent Erdogans agenda kun je hier terecht.

Tegen deze wetten werd in de voorbije maanden geprotesteerd, met vreedzame betogingen in Taksim, het moderne centrum van de stad, en Istiklal, de daarop aansluitende grootste winkelstraat van de stad. Elk van deze betogingen, zelfs al ging het om een paar tientallen hippies met een spandoek, werd steevast vergezeld van een bataljon robocops met traangaslanceerders en pantservoertuigen. Elk van deze protesten werd uiteen geranseld en voor de rest straal genegeerd, zowel door de Turkse media als door de regering zelf. Elke tegenstem wordt ogenblikkelijk met buitenproportionele middelen in de kiem gesmoord.

WInkelcentrum in een park geblokkeerd

Deze week dinsdag was anders. Voor het eerst konden burgers fysiek een beslissing van de staat tegen houden: het enige park in het overbebouwde centrum dreigde vernield te worden voor de bouw van een winkelcentrum. Activisten namen plaats in het park en verhinderden de afbraakwerken.

Ook op woensdag bleven enkele honderden hardnekkig ter plaatse, en woensdagnacht kampeerden enkele tientallen in het park. Op donderdagmorgen voor dag en dauw werden zij echter brutaal gewekt door politie die hen uit hun tenten sleurde, met traangas beschoot en vervolgens de tenten en alle bezittingen daarin in de fik stak.

Verontwaardigd door dit politie-optreden kwamen op donderdag duizenden mensen bijeen in het park. Leiders van alle oppositiepartijen en enkele andere actiegroepen gaven toespraken, er werden slogans gescandeerd en spandoeken geschilderd, er werd gezongen en gedanst, gedronken en gekust. In een land waar plezier systematisch wordt verboden, is het op zich al een daad van verzet om een pint te drinken en je lief eens dicht tegen je aan te trekken.

Maar dan dus vrijdagmorgen. Opnieuw werd voor dag en dauw het deze keer aanzienlijk grotere kampement uiteen geranseld, met meer geweld en met enkele gewonden. Op sociale media werd opgeroepen om massaal naar Taksim te trekken om te protesteren. Een evenement genaamt ‘Istanboel gas festival’ op Facebook trok 25.000 aanwezigen in vier uur tijd.

 

En wat doet de politie, in de plaats van dit vreedzaam protest toe te laten? Het volledige plein afzetten en zich zichtbaar nog zwaarder bewapenen. Iets kookte over in de bevolking, die dan maar besliste om over de gehele stad op verschillende plaatsen samen te komen om te protesteren.

Vrijdagavond en -nacht was de stad een oorlogszone. Mensen werden vanop enkele meters afstand omver gekegeld met waterkanonnen (één ervan is ondertussen overleden) en met helicopters werden duizenden opeengepakte mensen in de winkelstraten met traangas besproeid. De gasgranaten werden zonder pardon binnen geschoten in handelszaken en open vensters van appartementen en zelfs op honderden meters van Taksim moesten mensen hun vensters sluiten om te kunnen ademen.

De politie blokkeerde her en der de doorgang van ambulances en mensen, die gevallen vrienden overeind wilden helpen, werden meteen ook aangevallen. Ondertussen deelden hotels hun lege kamers, water, wi-fi-toegang en citroenen (tegen de irritatie van het traangas) met de manifestanten, en deelde het leger hen gasmaskers uit.

Ondertussen brak ook in 15 andere grote steden protest uit en in twee van die steden weigerde het voltallige politiekorps dienst, omdat ze niet tussen de bevolking en hun doelen wilden staan. In Istanboel besliste de voorbije dagen een duizendtal politiemensen, waaronder een aantal belangrijke chefs, om hun job op te geven.

Het protest is sindsdien niet opgehouden

Omstreeks drie uur ‘s nachts begon de gehele stad vanuit ramen en vanop balkons lawaai te maken met potten en pannen en slogans à la “Erdogan moordenaar” te scanderen. Omstreeks zeven uur ‘s morgens op 1 juni trokken tienduizenden mensen te voet over de Bosporusbrug naar het centrum.

Terwijl ik dit schrijf hoor ik constant sirenes – al zit ik in een vrij kalme en tot dusver volstrekt gasvrije zone, geen zorgen – en zie ik de ene foto na de andere op twitter verschijnen. De gitarist van mijn band zit gevangen in de school waar hij werkt, mijn ex-collega ziet vanop haar balkon de straat niet meer doorheen de wolken gas, etc. Politiemensen uit andere steden worden momenteel naar Istanboel verscheept en vers traangas wordt aangevoerd.

Turkse mediastilte

Dit is allemaal héél erg, maar zo mogelijk nóg erger is dat de Turkse media er met geen woord over reppen. Erdogan vertelt op tv vrolijk over de bouw van een nieuwe brug, maar houdt zich voor de rest grotendeels van den domme. Ook internationale media waren traag om het verhaal te brengen. BBC bracht deze nacht eindelijk op adequate manier bericht uit en De Morgen en Knack leken het deze morgen ook stilaan te begrijpen, maar het is niet voldoende.

Nog te vaak zie ik onjuistheden passeren. Vooral het idee dat dit enkel over een honderdtal bomen in een park gaat stoort me mateloos. Het park was het symbool, zoals vermeld de eerste kans om écht in de weg te gaan zitten, maar nu, nu gaat het over alles. Dit is een stad die een regering spuugzat is, en een regering die daar enkel op reageert met geweld.

Daarom, beste vrienden in België, zou ik jullie willen vragen om uit deze post de foto, video of link te kiezen die jullie het meeste aangreep, die in een mail te plakken en te versturen naar alle Belgische media, vergezeld van de vraag wat er nu eigenlijk écht gaande is. Ik vraag jullie ook om hetzelfde te doen met het ministerie van buitenlandse zaken om een formele veroordeling van de Turkse regering te vragen. 

Deze tekst werd overgenomen van de Facebookpagina van Gijs Witdouck.

http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2013/06/01/meer-aan-de-hand-in-istanboel-dan-protest-tegen-winkelcentrum

F
E
E
D

B
A
C
K