De regerende AK-Partij van eerste minister Erdogan zal immers in belangrijke mate afgerekend worden op zijn aanpak van de Koerdische kwestie. AKP bevind zich in een zeer netelige situatie wat betreft het aanslepende conflict in de Koerdische gebieden. Het resultaat is een steeds grimmiger en agressiever optreden van politie en leger in Koerdistan, in die mate dat grote steden zoals Diyarbakir (Amed in het Koerdisch) steeds meer beginnen lijken op bezette gebieden.
Het is duidelijk voelbaar en zichtbaar dat de militaire aanwezigheid de laatste tijd opgeschroefd is in Diyarbakir. Gisteren cirkelden politiehelicopters onophoudelijk boven de stad. Het stadsdeel waar de pro-Koerdische partij BDP, net zoals in vele andere steden, een ‘Vredestent’ oprichtte werd afgezet en de politie voerde paspoortcontroles en fouilleringen uit.
De grimmige sfeer werd opgebouwd in de laatste maanden. 15 februari, de dag dat de Koerden de arrestatie van PKK-leider Öcalan herdenken, acht maart, Wereld Vrouwendag, en 20 maart, de viering van Newroz, het Koerdische nieuwjaar, gingen allemaal gepaard met gewelddadige onderdrukking van manifestaties en arrestaties, ook van verschillende minderjarigen. Er gaan ook sterke geruchten dat de landelijke gebieden in de bergen van Dersim, een Koerdische provincie, sinds enkele dagen gebombardeerd worden.
Sinds Newroz organiseert de pro-Koerdische partij BDP, die de meeste lokale verkozenen heeft in de regio, zitstakingen in de grote steden. BDP-vertegenwoordiger Fayik Yagizay benadrukt dat deze acties geen deel uitmaken van de andere revoluties in het Midden-Oosten. ‘De strijd van de Koerden is niets nieuws. We voeren al jaren actie. De zitstakingen zijn een reactie op het toenemende staatsgeweld in de Koerdische regio en een manier om onze eisen duidelijk te maken aan de internationale publieke opinie: het recht op onderwijs in onze moedertaal en grondwettelijke waarborgen voor het gebruik van Koerdisch in de openbare ruimte, een einde aan de kiesdrempel van 10% die de vertegenwoordiging van Koerden in het Parlement verhindert, vrijlating van alle politieke gevangenen en een onmiddelijk einde aan alle militaire en politieke operaties.’
De Turkse kranten schrijven het geweld in het zuidoosten toe aan de PKK, die in aanloop naar de verkiezingen onrust wil stoken om de stemmen van de BDP te doen stijgen. De PKK heeft traditioneel veel sympathisanten in het zuidoosten. Maar wie een tijdje in de streek rondloopt kan niet ontkennen dat elke poging van de Koerden om op vreedzame wijze hun eisen te verspreiden beantwoordt wordt met geweld en onderdrukking.
Het is maar de vraag wat de AKP-regering probeert te bereiken met dit offensief. Feit is dat de partij van Erdogan tussen verschillende hete vuren staat wanneer het gaat om de Koerden. Enerzijds is er hun traditioneel nationalistisch ingestelde kiespubliek, dat bij een opstoot van Koerdisch geweld de kant zal kiezen van meer extreem-nationalistische partijen; het leger, dat in Turkije de rol opneemt van beschermer van nationale eenheid; islamitische Koerdische kiezers, en anderzijds de druk van de Europese Unie om meer aandacht te schenken aan mensenrechten en regionale autonomie voor de Koerden.
25 maart 2011
