Bij een recente operatie die op 22 november jongstleden onder de naam KCK heeft plaatsgevonden zijn in verschillende provincies in Turkije dit keer massaal advocaten aangehouden, in totaal 47. Momenteel zitten 33 daarvan in voorlopige hechtenis. De advocaten uit Istanbul en Diyarbakir die Nederland laatst hebben bezocht op uitnodiging van monitorgroep Schoolplein Advocaten, behoren niet tot de arrestanten. Dat was het eerste wat in ons opkwam: hen bellen om na te gaan of alles in orde was.
Afgelopen weekend bezocht Dundar Gurses, advocaat bij Schoolplein Advocaten in Utrecht, Istanbul. Hij maakt deel uit van de monitorgroep voor het zogenoemde KCK proces in Diyarbakir. Heet van de naald vertellen de advocaten die recent Nederland hebben bezocht en nu optreden als mede-verdedigers van de gearresteerde advocaten, hun bevindingen tijdens de verhoren. Verhoren die 23 uur onafgebroken hebben geduurd. Het lijkt een voor ons in Nederland werkende advocaat een onwerkelijke situatie. Zonder te hebben geslapen hebben zij met de andere verdedigers de 47 advocaten die vastgezet zijn, bijgestaan. Wat is de juridische waarde van dergelijke verhoren, vragen we ons af?
De operatie was gericht tegen de advocaten van Abdullah Öcalan (voorzitter van de Koerdische Arbeiderspartij die een levenslange gevangenisstraf uitzit). “De arrestaties waren het directe gevolg van uitspraken van premier Tayyip Erdoğan die duidelijk aantonen dat de justitiële instanties handelen op basis van instructies van de regering. Erdoğan heeft in zijn uitspraken advocatenkantoren tot doelwit gemaakt door de namen van deze kantoren te noemen”, vertelt een van de advocaten uit Turkije.
Binnen het opsporingsonderzoek dat is opgestart door het Parket van de Hoofdofficier van Justitie met Bijzondere Bevoegdheid van İstanbul werden aanvankelijk 14 advocaten die staan ingeschreven bij de Orde van Advocaten van İstanbul alsmede 33 advocaten uit andere provincies naar İstanbul overgebracht. Tijdens de aanhouding zijn gedurende de gehele dag en nacht huizen en kantoren van advocaten onrechtmatig doorzocht. Daarbij zijn de rechten, die inherent zijn aan het advocatenambt, zoals het beroepsgeheim en het recht op het behartigen van de belangen van hun cliënten op grove wijze geschonden. Van veel van de advocaten zijn de dossiers in beslag genomen ondanks de bezwaren van de bij de doorzoekingen aanwezige advocaten.
Hoewel er in het opsporingsdossier sprake is van een bepaling tot geheimhouding, zijn aan de pers onwaarachtige berichten met betrekking tot de advocaten gelekt door zowel politie als justitie. De pers tracht de advocaten met desinformatie en negatieve propaganda te criminaliseren, en neemt op die manier de plaats van de rechter in en pleegt, door advocaten bij voorbaat schuldig te verklaren, ‘schending van de geheimhouding van het opsporingsonderzoek en beïnvloeding van de rechtspraak’, zonder daarin ook maar enigszins te worden gehinderd.
Inmiddels zijn de advocaten door de officier van justitie en de rechter-commissaris op 25 en 26 november 2011 van vrijdagmiddag 14.00 uur tot zaterdagmiddag 13.00 uur zonder onderbreking verhoord. Ondanks diverse klachten en bezwaren van de meer dan 150 advocaten die de verdediging op zich namen, werden de verhoren en voorgeleidingen onder erbarmelijke omstandigheden voortgezet. De advocaten die werden verhoord gedurende de nachtelijke uren waren volledig gedesoriënteerd, en wisten in verband met de geheimhouding niet waarvan ze nu precies beschuldigd werden. Uiteindelijk zijn 33 advocaten in voorlopige hechtenis genomen en de rest is heengezonden.
De advocaten in Turkije hebben verklaard dat er onmiddellijk een einde dient te komen aan de terreur van inverzekeringstelling en inbewaringstelling zoals die tot op heden in praktijk worden gebracht door de Alliantie, bestaande uit de regering, de rechtelijke macht en het Openbare Ministerie waaronder de politieorganisatie. Zij geven aan dat de advocaten die aangehouden zijn en vervolgens in voorlopige hechtenis zijn genomen, alleen zijn opgepakt vanwege hun beroepsactiviteiten, namelijk in hun hoedanigheid van advocaat. Steeds duidelijker wordt dat in Turkije het optreden als advocaat voor bepaalde verdachte personen en groepen wordt aangemerkt als het ’ werken voor of behoren tot een terroristische organisatie’.
Dit is een regelrechte aanval op het verdedigingsrecht van advocatuur. De doorzoekingen in de huizen en kantoren van advocaten hebben onrechtmatig plaatsgevonden.
Gelet op het bovenstaande is er in Turkije geen sprake van een eerlijke en democratische rechtsgang. De Turkse autoriteiten behoren de advocaten onmiddellijk in vrijheid te stellen. De beperkingen op inzage voor de verdediging in de opsporingsdossiers, dienen onmiddellijk te worden opgeheven.
Monitorgroep Schoolplein Advocaten te Utrecht/Nederland.
