Auteur: Anna Elisabeth Kuijpers, stafmedewerker Koerdisch Instituut vzw
Het personeel van de Koerdische televisie IMC TV wacht op een politieraid die gaat komen. (Foto: AFP)
Het Comité ter Bescherming van Journalisten (CPJ) meldt dat de Turkse autoriteiten het uitzenden van 20 Koerdische tv-zenders en radiostations hebben verboden. Ekurd Daily laat weten dat dit is gebeurd onder speciale wetgeving na de staatsgreep van 15 juli, aldus een lokale ambtenaar. Vier van de kanalen zonden uit in de Koerdische taal, drie zonden gedeeltelijk uit in het Koerdisch, en de andere drie waren Turkse zenders die gezien werden als pro-Koerdisch, aldus de ambtenaar die niet nader bekend gemaakt wil worden. De tv-zenders, waaronder het Koerdische Hayatın Sesi tv, Azadi tv, Jiyan tv, Van tv, Tv10 en het kinderkanaal Zarok tv, zijn verwijderd door het Turkse satellietbedrijf Türksat. Hun uitzending is opgeschort in lijn met een wettelijk regeringsbesluit. De getroffen tv-zenders zijn hiervan echter niet officieel op de hoogte gebracht.
Onder de gesloten zenders bevindt zich het eerder genoemde Zarok (kind) tv. Zarok tv zendt internationale favorieten zoals Sponge Bob, de Smurfen en Garfield in het Koerdisch uit. De zender voorziet ook in andere educatieve kinderprogrammas die men kan terugvinden op elk kinderkanaal wereldwijd. Dilek Demirel, de producent van Zarok tv, legt in de Deutsche Welle uit dat advocaten haar vertelden dat de zender uit de lucht was gehaald omdat het een “separatistische en subversieve mediaorganisatie” betreft. “Bij wat voor een separatistische activiteiten zijn wij betrokken?” vraagt Demirel. “We nemen internationaal bekeken tekenfilms en synchroniseren die na.”
“Turkije richt zich op een breed gebied van culturele en politieke expressie door het sluiten van omroepen van minderheden,” aldus Roberth Mahony van het Comité ter Bescherming van Journalisten. “Wanneer een regering een kinderprogramma ziet als een bedreiging van nationale veiligheid misbruikt het duidelijk zijn buitengewone volmacht.”
De pro-Koerdische HDP beschuldigt in een verklaring de heersende AKP van een beperking van de vrijheid van meningsuiting. “De AKP-regering probeert verschillende stemmen het zwijgen op te leggen. De stem van vrije meningsuiting kan niet gestopt worden,” tweette de HDP.
In navolging van deze gebeurtenissen in Turkije heeft het Franse satellietbedrijf Eutelsat op maandag 3 oktober het uitzenden van de in België gestationeerde pro-Koerdische tv-zender MED Nûçe tv geschorst. Vertegenwoordigers van de Koerdische Democratische Raad in Frankrijk (CDK-F) hebben functionarissen van Eutelsat ontmoet en daarna bekend gemaakt dat “Eutelsat-functionarissen hebben toegegeven dat de Turkse overheid een brief heeft gestuurd naar Eutelsat via de Turkse Hoge Raad van Radio en TV (RTÜK) met de eis om Med Nûçe tv te doen stoppen met uitzenden.” Med Nûçe tv werd om 10 uur in de ochtend twee keer gewaarschuwd door het Franse satellietbedrijf dat ze moesten stoppen met uitzenden. Uiteindelijk zette Eutelsat om 11 uur diezelfde ochtend het uitzenden definitief stop.
Het Franse bedrijf heeft ook het uitzenden van de Koerdische Newroz tv gestopt. Deze zender verslaat gebeurtenissen uit Oost Koerdistan (Iran) en zendt uit in Sorani, Gorani en Kurmanci (Koerdische dialecten). De zender was te zien via Hotbird en Nilesat, maar kan nu enkel nog via Nilesat uitzenden. Dit betekent dat het niet meer in Europa te zien is.
“Dit heeft niets te maken met de coup. Het is een poging om de laatste onafhankelijke berichtgeving, die de Koerdische kwestie en geweldplegingen door de staat aan de kaak stelt, te doen zwijgen,” vertelt Hamza Aktan aan Reuters. Hij is nieuwsredacteur bij het Koerdische IMC TV. Deze prominente zender werd op 4 oktober jongsleden tijdens een live-uitzending uit de lucht gehaald.
Sinds de mislukte staatsgreep in juli van dit jaar hebben de Turkse autoriteiten de noodtoestand uitgeroepen. Dit maakt het voor president Erdoğan en zijn regering mogelijk om, los van het parlement, decreten uit te vaardigen die kracht van wet hebben. Deze nieuwe decreten maakten de sluiting mogelijk van tientallen tv- en radiostations die nog onafhankelijk berichtten, maar die door de Turkse regering als een bedreiging voor de nationale veiligheid worden gezien.
