Overgenomen van De Morgen, 10 oktober 2015
Het dodental van de dubbele explosie vanochtend bij een treinstation in de Turkse hoofdstad Ankara is opgelopen tot 97. Volgens de Turkse autoriteiten vielen ook 186 gewonden (andere bronnen spreken over een 400-tal gewonden, nvdr.). De Turkse premier acht twee zelfmoordenaars verantwoordelijk zijn voor de aanslagen, die “professioneel gepland” waren. Het geweld is nog niet opgeëist. De Turkse autoriteiten hebben drie dagen van nationale rouw aangekondigd.
Voor het station van Ankara vonden vanochtend rond 10.04 uur plaatselijke tijd (09.04 uur Belgische tijd) twee explosies plaats. Op de plek zou om 12 uur een vredesmars beginnen. Aanhangers van Koerdische en pro-Koerdische partijen en organisaties waren er bijeengekomen om te protesteren tegen het gewapende conflict tussen Turkije en de strijders van de Koerdische PKK.
Mogelijk blies zeker een zelfmoordterrorist zich met een bomgordel op. Getuigen hebben op de locatie metalen balletjes gevonden, die vaak worden gebruikt in zelfgemaakte explosieven. De aanslag is nog niet opgeëist. Lokale media en getuigen maken melding van een tweede explosie vlak na de aanslag.
“Professioneel gepland”
De dodentol is opgelopen tot 97, melden Turkse autoriteiten. Momenteel is sprake van 186 gewonden. Minister Mehmet Muezzionglu van Volksgezondheid zei eerder dat bij de explosie 62 mensen omkwamen en dat 24 anderen overleden in het ziekenhuis. Er was eerst ook sprake van circa 200 gewonden, van 28 op de afdeling intensieve zorgen van een ziekenhuis lagen, zo meldde de krant Hurriyet op basis van uitspraken van de minister.
Volgens de minister waren de aanslagen “professioneel gepland”. Het gaat om de meest dodelijke aanslag in de moderne geschiedenis van Turkije.
Amateurvideo
Op foto’s die na de aanslag op sociaalnetwerksites verschenen, zijn veel lichamen te zien. Amateurbeelden tonen chaos en veel gewonden. Een van de explosies werd gefilmd. Op de beelden is een groepje manifestanten te zien. Iets verderop vindt plots een ontploffing plaats.
De vredesmars, die om 12 uur zou beginnen, is afgelast. De organisatie heeft mensen opgeroepen naar huis te gaan. Hulpdiensten zijn ter plaatse. De politie heeft het gebied ontruimd en afgezet.
Na de bomaanslag raakten de gemoederen in de buurt van het station verhit. Manifestanten riepen slogans als “de politie zijn moordenaars”, terwijl de politie schoten loste in de lucht om de boze menigte uit elkaar te drijven.
Aanslag nog niet opgeëist
Premier Ahmet Davutoglu heeft op een persconferentie drie dagen van nationale rouw aangekondigd. Hij acht twee zelfmoordenaars verantwoordelijk voor het bloedbad. “We maken een van de ergste terroristische en pijnlijke daden mee uit de geschiedenis van onze republiek”, zei de premier, die de daders bestempelde als “vijanden van de mensheid”. Ondervraagd over de veiligheidsmaatregelen zei de premier dat alle mogelijke maatregelen genomen zijn. Hij wees erop dat de politie onlangs twee zelfmoordterroristen heeft opgepakt in Ankara en Istanboel.
De aanslag is nog niet opgeëist. Maar de premier noemde drie organisaties die volgens hem in staat zijn om een dergelijke aanslag te plegen: de rebellen van de Koerdische Arbeiderspartij PKK, de jihadistische terreurgroep IS en de extreemlinkse DHKP-C. Hij haalde ook uit naar de leider van de grootste pro-Koerdische partij HDP. Die partij had de betoging mee georganiseerd. De HDP zelf spreekt van een “moordende staat”.
Verkiezingscampagne opgeschort
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan veroordeelt de “terroristische aanslag”. In een mededeling meldt hij dat onderzoeken werden opgestart en dat de daders van de explosies zullen berecht worden. “Ongeacht de bron van de aanval”, moet elke terroristische daad bestraft worden. “Dit is een aanslag gericht tegen de vrede in ons land”, zei de president. Hij riep ook op tot “solidariteit en vastberadenheid”.
Erdogan heeft een crisisberaad gehad met de premier en andere kabinetsmedewerkers, meldt staatspersagentschap Anadolu. De eerste minister kondigde alvast aan dat de verkiezingscampagne voor de verkiezingen van 1 november drie dagen wordt opgeschort.
“Barbaarse aanslag”
Selahattin Demirtas, een van de voorzitters van de pro-Koerdische partij HDP, noemt de explosies een “barbaarse aanslag”, aldus persagentschap Dogan. Volgens Demirtas ging het om een “groot bloedbad”. Op Twitter schreef hij dat “de mensen die vrede willen, worden vermoord”. Deze namiddag verklaarde Demirtas dat de Turkse overheid verantwoordelijk is voor de dodelijke explosies. “Dit is een aanval door de staat tegen het volk”, zei hij.
Minister van Binnenlandse Zaken Selami Altinok veroordeelde tijdens de persconferentie de “daad van terrorisme tegen de staat, de democratie en het volk” en bevestigde dat een onderzoek werd opgestart naar de daders van de aanslagen.
Altinok verklaarde bovendien dat de ordediensten niet nalatig waren geweest. Eerder beschuldigden manifestanten en de pro-Koerdische partij HDP de politie ervan dat ze de veiligheid niet kon waarborgen en dat ze traangas gebruikte tegen manifestanten die gewonden wilden helpen.
Vorige maand kwam een abrupt einde aan het in 2013 bereikte vredesakkoord tussen de Turkse staat en de in Turkije verboden PKK. Sindsdien is het geweld in het lang geëscaleerd.
“PKK belooft niet meer aan te vallen”
Enkele uren na de bomaanslag heeft de leiding van de PKK opgeroepen geen aanvallen meer uit te voeren, tenzij ze zelf worden aangevallen door Turkije. Het is voor het eerst sinds het verbreken van een bestand in juli dat de PKK de strijd met Turkije staakt.
De leiding van de PKK verklaarde tegen de nieuwssite Firat, die banden met de Koerden heeft, dat de beslissing is genomen nadat daartoe werd opgeroepen vanuit Turkije en andere landen. De beweging wil dat de verkiezingen in Turkije in november “eerlijk en rechtvaardig” verlopen.
De Europese Unie heeft Turkije opgeroepen om “verenigd te blijven” tegen de “terroristen” en de andere bedreigingen die het land kunnen destabiliseren.
Dat de aanslag uitgerekend een betoging voor vrede viseert, toont volgens het Witte Huis de “verdorvenheid” van de daders aan. De Duitse kanselier Angela Merkel spreekt van “bijzonder laffe daden”, die “gericht zijn op burgerrechten, vrede en democratie”.
“Moordenaars AKP”
In Istanboel kwamen meer dan tienduizend mensen samen om te demonstreren tegen de Turkse regering. De betogers houden president Erdogan en het beleid van diens regerende AKP-partij verantwoordelijk voor de bloedige aanslagen. “Erdogan rot op”, riepen ze en “Moordenaars AKP”.
Ook in verschillende Europese steden kwamen pro-Koerdische betogers op straat. Dat was onder meer het geval in Parijs, Marseille, Zurich, Berlijn, Frankfurt, Stuttgart en Hamburg.
